Материалы

Табылдык

последние и лучшие новости искусства в мире

(Кыска хикәя)

Кешене бары тик кыяфәтенә карап бәяләргә без инде күптән ияләштек. Киенүенә, бизәнүенә карап, нинди кеше икәнен таный аласыбызга ышанабыз. Әмма дөресме соң бу? Артык матур киенсә, мактана, дибез, киеме таушалган булса, кием алырга акчасы юк, дип, ул кешегә бармак төртеп күрсәтәбез. Ә бит кешенең матурлыгы – кыяфәтендә түгел, ә эчке гүзәллегендә. Инде күптән әйтелгән, ничәмә-ничә тапкыр кабатланган сүзләр. Ләкин барыбыз да аңлаган кыяфәт кенә чыгарабыз, ә чынында барыбер кеше күңелен төшенә белмибез. Артык теләмибез дә бугай.

Мин үзем дә шундый идем. Каты күңелле, усал, кешегә карата кырыс. Ләкин тормышыбызда ниндидер бер үзгәреш дулкыны була. Нәкъ шул вакыйга аркасында, кеше яңадан туарга сәләтле. Мин яңадан тудым.

Явыз дип… Явыз да түгел мин, эшем таләп итә. Балтачының, эшли-эшли, кулы катылана, зурая бит, минем дә шулай бәгырем явызланды. Полиция хезмәткәре мин, әмма бу вакыйга вакытында безне әле «м» хәрефенә башланган сүз белән атап йөртәләр иде. Төрле хәлләр күрергә туры килә миңа хезмәтем дәвамында. Сугышу, үтереш, талау-урлау, кыйнау… Бу мохиттә яхшы күңелле калып буламы икән?

Әлеге вакыйга салкын кыш көне булды. Җитмәсә, Яңа ел төнендә. Хәзер дә хәтерлим: ул төнне җелекләргә үтәрлек суык иде. Җил дә, сыенырга урын эзләгәндәй, әле бер диварга килеп бәрелә, әле икенчесенә ташлана, аннары урмандагы явыз бүре сыман, ачы итеп улый. Ә мин – дежурда. Кеше бәйрәм итә, рәхәтләнеп күңел ача. Ә миңа билгесезлек кочагында төн уздырасы.

Полковник бүлмәсеннән чыкты да:

– Бәйрәм белән, дежурный, – дип, болай да ярсыган күңелне кыйнады.

«Оялмыйча, шулай дип тора бит», – дип уйлап куйдым мин, нишләптер, аны гаепләргә сәбәп бар сыман итеп. Төн буе телефон саклап утыр инде… Әмма бер нәрсә күңелемне тынычландыра, икенче яктан еларлык итә: мин ялгыз. Өйдә барыбер мине берсе дә көтми. Ялгызлык – минемчә, иң куркыныч нәрсәләрнең берсе. Өеңә шатлыклы яки моңсу хәбәр белән бүлешергә дип ашыгасың. Кайтып керәсең… Ә өй буп-буш. Утларны кабызмыйча, караңгыда ятагыңа авасың да тизрәк йокларга тырышасың. Иртән торгач, озатучы юк…

Ә бу төн тормышымны икегә бүлде. Утырам шулай берәр хәвефле хәбәр көтеп. Бозланган тәрәзәнең бер читен өреп җебеттем дә текәлеп карарга керештем. Тышта эт күренде. Озак карап тордым аңа. Бу йонлач, аклы-каралы урам эте, әллә арып, әллә тиккә йөрүнең мәгънәсез булуын аңлап, кар өемендә казына башлады. Казыган чокырына кереп ятты. Суыктан калтыравы миңа да сизелде. Йоны бозга ябышып ката кебек тоелды.

Мин бүрегемне генә эләктердем дә урамга чыктым. Эт, мине күреп, торырга җыенды, әмма аңа барыбер ярдәм итмәячәгемне уйлап, ахры, кире ятты

– Кил, маһ-маһ, – дидем мин, чакырып.

Этнең күзләре ярдәм булуын сизеп ялтырарга тотынды. Тиз генә сикереп торды да, яшендәй, миңа таба атылды. Мин аны участокка алып кердем һәм җылы торба янына яткырдым.

– Рекс булырсың, – дип исем куштым.

Рекска ошады булса кирәк, ул минем яныма килеп басты да кулны ялап алды. Өстәл тартмасында бутербродларым бар иде. Шуларны чыгардым. Берсен Рекска суздым, берсен үзем ашый башладым. Эт күптән азык күрмәгән булса кирәк, тиз ялтыратты, ниндидер бер комсызлык белән икенчесен чәйнәп бетерде. Өченчесен торба астына яшереп куйды. Күңелем тулды. Мескен эт тыныч күңел белән ашый да алмый бит. Комсызланырга, тапканын киләчәккә саклап калырга мәҗбүр. Рекс сузылып ятты, алгы аякларын башы астына куйды. Мин журналны алдым да дежурлык барышын язарга керештем. Озак эшләргә түземлегем җитмәде. Ташладым бу эшне. Рекс, төннең куркыныч өлеше узганын сизеп, йоклап китте. Шулчак ишекне кемдер каты итеп какты. Дөмбердәтә үк башладылар. Рекс сискәнеп уянып китте дә йокысын бозучыга ырлап өрергә кереште.

– Кем йөри инде тагын, – дип, ишеккә юнәлдем.

Минем алда «бомж» басып тора (алда аны бары тик «сукбай» дип атарбыз), чәчләре чал, җиткән, салкыннан оеш-оеш укмашып катканнар. Мыегы, әле генә сөт эчкән кебек, ап-ак, ә өстендә берни юк. Күзләрем, ирексездән, аска таба йөгерде. Ниндидер таушалып, тузып беткән тишек чалбар кигән, үзе яланаяк… «30 градуста да бәйрәм кызуы кешене шулай йөртә икән», – дип елмаеп куйганымны сизми калдым. Шулчак кулларына күзем төште. Сырмасын төреп тоткан.

– Бар, кит әле, бәдбәхет! – дип кычкырдым мин моңа, бөтен үпкәмне бушатыр җай чыкканга куангандай. Тәне шешенгән сукбай бары тик авазлар гына чыгара алды.

– М..м…ммм, – диде ул.

Мин аны тыңламый калырга ярамаганны күзләреннән аңладым. Ул калтырануын баса алмаслык туңган иде. Үтенүле караш белән миңа кулындагы сырмасын сузды. Инде этеп чыгарырга җыенган идем, әмма сырманың селкенгәнен искәрдем. Үзем дә сизмәстән, сырмасын тартып алып, өстәлгә куйдым, кызу хәрәкәтләр белән сүттем. Сүттем дә бозланган баганадай катып калдым. Алдымда күп булса бер атналык сабый ята иде. Үзе еламый. Бер мизгелгә чуалып киткән фикерем эзгә төште. Ишек катында басып калган кеше – җеп очы бит. Мин, кулыннан тотып, аны бүлмәгә алып кердем. Участокта нинди җылы әйбер бар, барысын аның өстенә ашыга-ашыга яба башладым. Аны тизрәк җылытырга кирәк иде. Кинәт башыма сәер уй килде.

Мин:

– Каян алдың баланы? – дип кычкырдым.

Кечкенә бала сискәнеп куйды, ә Рекс, алгы аяклары белән торба астына яшергән ипиен алып, өстәл астына кереп качты. Сукбай, калтыраудан туктарга тырышып, куллары белән үзен кочаклады.

(Дәвамы киләсе саннарда).

Качественная укладка линолеума или как сделать правильно прикатку линолиума