#БЫЛО-СТАЛО 

Газетага язылу 

Календарь 

Март 2024
Дш Сш Чш Пш Җом Шм Якш
26 27 28 29 1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31

Социаль челтәрләр 

vkodteleico

Электрон почта 

Мөрәҗәгать итү һәм котлаулар бирү өчен электрон адрес:
janartat@inbox.ru,
телефон:
8 (3452) 69-57-60.

Как доехать до нас 

Добраться до нас можно на автобусах маршрута:
6, 32, 34, 37, 48,  51, 65, 69, 77, 78, 135к, 135м
(остановка «Автоколонна №-1228», «Школа №-39»)

ул. Шишкова, 6, 2 этаж

Яндекс. Карта

Материалы

Саф һавада уйнагыз!

1-5Менә 2021 ел календаренең беренче ае җитте. Туган якта салкын кыш. Мәктәп укучыларының каникуллары. Хәзерге балалар уйный беләме? Әллә телевизор, планшет, смартфон, компьютер булса, шул җитәме аларга? Шушы сорауларны инкярь итеп, уйный белүегезне дәлилләгез, сабыйлар!

Әйдәгез, буш вакытыгызны әрәм итмәгез: әгәр, авылда яшәсәгез, җылы киенеп, тау шуыгыз, кар бәрешеп уйнагыз, Кар бабай ясагыз. Узган елның ноябрь-декабрь айларында рәтләп кар яумады.

Карга батырмын дип курыкмыйчан гына урманга барыгыз: кышкы табигатьне, һава торышын, кошларны, җәнлекләрне күзәтегез, аларны фотога...

Подробнее...

Онлайн шахмат турниры

1-7Ике көн дәвамында - 17 һәм 18 декабрьдә lichess.org интернет-платформасында Төмән районының гомуми белем бирү оешмалары укучылары арасында Сөләйман Биктимеров истәлегенә IX шахмат турниры узды.

Онлайн-турнирда Төмән районының 23 мәктәбеннән 153 укучы катнашты. 4 яшь төркемендә дә бүленеп 7 мәктәп укучылары уйнадылар: Ямбай, Московский, Перевалово, Каскара, Индрәй, Муллаш, Созоново.

Турнирның иң сәләтле шахматчыларын билгеләп үтик: 1-4 класс кызлары арасында - Рузилә Калиева (Каскара), малайлардан - Николай Шаламов (Созоново); 5-11 класс кызлары арасында – Дарья...

Подробнее...

Үгез елында туган балалар

Йолдызнамә буенча Үгез елында туган балалар (1949, 1961, 1973, 1985, 1997, 2009) кечкенәдән тормышка җитди карашлы булулары белән аерыла. Үгез (Вол) – Кытай йолдызнамәсендә икенче билге, Инь буларак характерлана, су элементы белән ассоциацияләнә. Көчне, ышанычлылыкны, хезмәт сөючәнлекне символлаштыра. Үгез елында балалар уңышка омтылалар, үз хыялларын тормышка ашырырга телиләр. Бала әти-әнине тыйнак холкы белән сөендерә. Һәрвакыт сабыр, өлкәннәрне борчымыйчан тыныч кына үз эше белән шөгыльләнә. Әмма капма-каршы сыйфатын да күрсәтергә мөмкин: ярсучанлыкны, кызып китүне. Мондый чакта үзен...

Подробнее...

Чана шуу

Кышкы кичләрнең балалар өчен иң күңелле, иң куанычлы сәгате, ихтимал, шәфәкъ батканнан соң башланадыр. Су буйларына, тау битләренә – бөтен тирә-якка тын гына, йомшак кына кызгылт караңгылык төшә. Шуа торган Кабан тавында казылмаларны да, калкулыкларны да аера алмый башлыйсың. Өйләрдә әллә кайчан ут алалар. Соң инде, соң. Кайтырга вакыт. Инде кечкенә чананың арты да әллә кайчан каерылып төшкән. Киез итек белән бияләйләр дә гел боз гына. Бүтәнне әйткән дә юк, шуып төшкән саен егыла-мәтәлә торгач, чалбарларга тикле сыгып ташлардай була. Кайткач, орыш эләгәсен дә белеп торасың. Шулай да кайтып...

Подробнее...

2021 ел ниләр белән гаҗәпләндерәчәк?

Астролог Павел Глоба фаразлавынча, 2021 ел глобаль үзгәрешләр, хәтта тетрәнүләр вәгъдә итә.

Белгеч вакыйгаларның Кояш системасындагы иң зур планеталар – Юпитер һәм Сатурн белән бәйле булачагын билгели. Астролог шушы елның кискен борылыш елы булачагын ассызыклый. Дөньяви сәяси күләмдә бер проект башлап җибәрәчәкләр. Хәтта кешелек цивилизациясе тарихы үзгәрергә мөмкин.

Ә менә көнчыгыш календаре буенча быелгы ел – Үгез елы. Көтелмәгән үзгәрешләр елында һәркайсыбыздан күп энергия таләп ителәчәк, ихтыяр көче кирәк булачак. Кыскасы, күңелсез булмаячак! Көчле, бирешми торган, гел алга...

Подробнее...

Суык һәм буяулар

1-8(Мастер-класс)

Урамга чыгар алдыннан суда азык-төлек (пищевой) буягычын эретегез һәм аны кечкенә тишекле пробка белән бикләнгән пульверизаторга яки шешәгә агызыгыз. Шулай ук стакан һәм зур пумала әзерләгез. Һәм, әлбәттә, дымга чыдам берничә пар бияләй кирәк булачак. Хәзер тирә-юньдәге кар көртләрен, карлы асфальтны, бордюрларны, боз сөңгеләрен буярга кыю алыныгыз.

Интернеттан.

Подробнее...

Кыш ачуланды

Бер заман кыш ачуланды. Беркемгә дә көн күрсәтмәскә уйлады ул. Иң элек кошларга бәйләнде. Салкын җил исте, агачларның яфракларын койды.

Кошларга сыеныр урын калмады. Алар төркем-төркем булып җыелып киңәштеләр, чыелдаштылар да биек таулар, зәңгәр диңгезләр артындагы җылы якларга очып киттеләр. Ә инде бездә кышларга калганнары түбә кыекларындагы, тәрәзә башларындагы ояларына кереп постылар.

Кошларның исе китмәвен күргәч, кыш җәнлекләргә ташланды. Кырларны кар белән томалады, урманнарны кар басты, ачы суыклар алып килде.

Җәнлекләр дә бирешмәде: берсе җылы тунын киде, икенчесе...

Подробнее...

4 яшь кенә димәгез...

49-9Әби-бабайлар көненә багышланган нәфис сүз остасы онлайн бәйгесендә Төмән шәһәрендә яшәүче 4 яшьлек Аделина Корманалиева да катнашып, тамашачылар мәхәббәтен яулады. Чынлап та, кызчыкның чын артистларча оста сөйләвенә таң калмыйча булмый. Ул һәр сүзен яраткан әби-бабайлары – Тубыл шәһәрендә яшәүче Нәфисә Рәшит кызы белән Сабир Басыйр улы Алиевлар һәм Вагай районы, Аксурка авылында яшәүче Гүзәл Фәрит кызы белән Азат Камсулла улы Корманалиевларга шәхсән әйткән кебек сәнгатьле итеп сөйли. Шигырь сөйләргә аны әнисе өйрәтә.

Аделина - шат күңелле, бик җаваплы, сәләтле, тырыш һәм бик тә сөйкемле кыз (Күз тия...

Подробнее...

“Халык атнасы һәм традицияләре”

49-13Төмән районы, Муллаш балалар бакчасында «Халык атнасы һәм традицияләре» дигән атналык узды. Төп максаты - телдән халык иҗаты белән танышу, тарих һәм халык иҗаты белән кызыксыну, милләтебез гореф-гадәтләренә карата хөрмәт тәрбияләү. Музейга бару һәрвакыт кечкенә бәйрәм. Музейга экскурсия балаларда Ватанга мәхәббәт, аларның үз төбәкләрендә социаль тормыш тәҗрибәсе туплавын, кабул ителгән тәртип нормаларын, үзара мөнәсәбәтләрне үзләштерүне, мәдәният дөньясына тартылуны формалаштыра.

Музейга экскурсия балаларга туган якның табигый һәм мәдәни кыйммәтләренә мәхәббәт һәм тугрылык хисе тәрбияли...

Подробнее...

Балалар язалар

49-11Әни, бәгърем, син кояшым минем

Минем өчен иң кадерле кеше - минем әнием, игелекле, сөйкемле, сөюче, назлы һәм, иң мөһиме - бәхетле кеше! Аның исеме - Рәүфә.

Әни миңа авыр хәлләрдә ярдәм итә, киңәшләрен бирә, мин аны бик яратам һәм аның кадерен беләм. Ул мәктәп директоры булып эшли, күп вакытын эш урынында үткәрә, әмма без апам белән еш кына өйне җыештырабыз, аның өчен кичке аш әзерлибез. Ул матур.

Мин аның елмаюын яратам. Ул өйдә чакта кәеф күтәренке була. Аның матур яшел күзләре кояш кебек ялтырый, йомшак куллары мине һәр көн сыйпап каршы ала. Әни безне кайгырта, безгә үз...

Подробнее...

Декабрь ае

Декабрь – кыш фасылының беренче, ә елның соңгы – уникенче ае. Декабрьдә суыклар үзен ныклап сиздерә башлый. Һава нык салкыная. Элекке вакытларда халык синоптиклары кыш айларындагы һава торышын аеруча кызыксыну белән күзәтеп барган. Бу аңлашыла да. “Кышкы көннәр җәйне әйтер, җәйге көннәр җайны әйтер”, - диләр.

31 декабрьдән 1 январьга каршы төндә халкыбызның яраткан бәйрәме – Яңа ел билгеләп үтелә. Еллар алмашынуны бәйрәм итү традициясе борынгы Месопотамиядән килгән, ягъни, 8 мең елга якын кешеләр бу үзенчәлекле көнне Өмет һәм якты киләчәк символы дип саный.

Интернеттан.

Подробнее...

Кошларга ярдәм итик

49-12Урман кышын да әкияттәге кебек сихри ул. Чү, кайдадыр якында тук-тук иткән тавыш ишетелә. Урман докторы – тукран түгелме соң бу? Күлмәгенә кара, кызыл бизәкләр төшкән, ак таплары да бар. Агач кәүсәсе буйлап йөгереп менә дә, без кебек томшыгы белән корт чүпли. Әнә, янәшәдә утырган наратка бер пар чукыр килеп кунды. Уттай янып торган кып-кызылы – атасы, саргылт-яшел төстәгесе анасы иде. Томшык очлары ике якка аерылып тора. Үзара “клә-клә” дип сөйләшәләр. Нарат-чыршы күркәләре мул елны январь-февраль айларында безнең якларда да бала чыгаралар. Алан тирәсендәге каеннарда төркем-төркем булып...

Подробнее...

Декабрь ае сынамышлары

Декабрьнең егерме бишендә агачларны бәс тотса, алдагы җәй иген уңар.

Декабрьнең утыз берендә төнлә йолдызлар еш күренсә, ашлыклар уңар; шулай ук бәс булса да, ашлыклар уңар.

Декабрьдә кар аз булса, җәй коры килә.

Декабрьдә кара каргалар күренә икән, кыш җылы була.

Карсыз декабрь – коры яз билгесе.

Декабрь башында көчле бураннар, кар яуса, июнь башында яңгырлар була.

Декабрь җилле икән, март җылы була.

Декабрь җылы булса, кыш озакка сузыла, яз салкын була, соңара.

Декабрьгә җир туңса, кар көртләре булса, уңыш уңа.

7 декабрь – күктә йолдызлар аерымачык...

Подробнее...

Янгын куркынычсызлыгы атналыгы

45-3Соңгы вакытта, кызганычка каршы, янгын кебек табигый бәла-казаның даими рәвештә үсеше күзәтелә. Моның сәбәбе - өлкәннәрнең бу проблемага битарафлыклары. Еш кына балалар гап-гади янгын куркынычсызлыгы кагыйдәләрен белмәгәнлектән һәм белемнәре булмаганлыктан экстремаль хәлләрдә үзләрен дөрес тота алмыйлар. Шуны истә тотып, Төмән районы, Шыкча «Улыбка» балалар бакчасында өч төркемдә дә янгын куркынычсызлыгы атналыгы узды. Бу турыда безнең белән «Пчелки» урта-өлкән төркем тәрбиячесе Юлия Хәмидуллина уртаклашты. Коронавирус пандемиясе сәбәпле, ата-аналарга һәм башка кешеләргә балалар бакчасына керү рөхсәт...

Подробнее...

Ноябрь

Ноябрь – томаннар һәм вак салкын яңгырлар ае. Соңгы яфраклар җиргә өзелеп төшә. Кояш саран гына күренеп ала. Агачларның кайрылары катылана. Ылыслы урманда кышкы кунакларыбыз: кызылтүш, чукыр, чи-чи чыпчык, купшы кошларны очратырга була. Анда җылы һәм ризык табуы җиңелрәк.

Ноябрь – көзнең кыш белән тоташу ае. Суык балтасыз су аша күпер сала. Урман җәнлекләре тулысы белән кышка әзер. Алар кышкы туннарын кигәннәр. Бүре балалары да үсеп җиткәннәр. Төлке агач төбеннән агач төбенә йөгереп кышкылыкка өннәренә яшеренгән тычкан һәм бурсыкларны эзли. Коры урманда кабан дуңгызының тавышы ишетелә. Ул...

Подробнее...

#fc3424 #5835a1 #1975f2 #2fc86b #fbeac9 #eef8239 #241013141836