Мөрәҗәгать итү һәм котлаулар бирү өчен электрон адрес:
janartat@inbox.ru,
телефон:
8 (3452) 69-57-60.
Добраться до нас можно на автобусах маршрута:
6, 32, 34, 37, 48, 51, 65, 69, 77, 78, 135к, 135м
(остановка «Автоколонна №-1228», «Школа №-39»)
ул. Шишкова, 6, 2 этаж
10нчы ноябрь көнне Абалак авылында яшәүче тыл һәм хезмәт ветераны Шакирә Әбүталип кызы Алеева 95 яшьлек юбилеен каршылады. Әбине хөрмәт итеп һәм зурлап Тубыл район, авыл хакимиятеннән, ветераннар советыннан, социаль яклау бүлегеннән вәкилләр котладылар. Авыл хакимияте башлыгы Вера Вахрушева котлауларны укып, күчтәнәчләр тапшырды. Аннары “Иртеш моңнары” ансамбле җырчылары җитәкчеләре Мәркизә Нәбиева белән әниләргә багышлап җыр башкардылар, юбилярга бүләкләрен тапшырып, изге теләкләрен юлладылар.
Шакирә әби һәркемгә рәхмәтен белдереп, теләкләр теләп утырды. Бүген Шакирә әби кызы...
Хәмзә Сафиулла улы Афлатонов Исәт районы, Югары Егәнле авылында 1920 елда туа. Аны бала чагыннан нәрсә булса да ясарга тарткан, яңа әйберләрнең ничек барлыкка килүе белән кызыксынган. Элек бит балта, кул пычкысыннан башка эш кораллары булмаган.
Сугышка кадәр Хәмзә Сафиулла улы колхозда эшләгән, соңрак аның агач эше белән кызыксынуын күреп, вак-төяк әйберләр ремонтларга бирә башлаганнар. Шулай итеп ул әкренләп агач эшенә өйрәнә.
Яше җиткәч аны армия сафларына алалар, ә аннан Ленинград фронтына җибәрәләр. 1943 елда Хәмзә авыр яралана һәм госпитальгә эләгә. Бик күп орденнар һәм...
Җир йөзендә нинди генә гаиләләр юк, һәркем үзенчә яши, һәрберсенең үз карашы. Гаилә төзү, ул кечкенә генә бер дәүләтне хәтерләтә. Ил башлыклары кебек гаилә хуҗалары да үз ояларындагы һәрнәрсәгә җаваплы.
Әйе, гаилә – ул җаваплылык, көндәлек хезмәт, зур бәхет һәм аны сакларга кирәк. Шулай ук гаилә мәхәббәтсез дә була алмый. Мәхәббәт ул һәр көн яңа төсләр, яңа хисләр белән тулыландырып торучы бергәлек иҗат, авыр чакларда сынала торган хис. Сине аңлаучы якын кешең белән бүлешкән шатлык, уңыш та икеләтә артык булып күренә.
Мәхәббәт - ул кечкенә кабыну түгел, ә озак, якты итеп, җылы...
Бу көннәрдә Төмән шәһәренең курчак театры залында “Ел гаиләсе – 2018” бөтенроссия бәйгесенең регионара этабында җиңүчеләрне тантаналы рәвештә котладылар. Гаилә җепләренең уңай тәҗрибәләрен тарату, гаилә байлыкларының абруен күтәрү һәм ата-ананың балалары алдындагы җаваплылыкны аңлату максаты белән оештырылган әлеге бәйге авыр тормыш шартларында калган балаларга ярдәм итү фонды тырышлыгы белән быел 3нче тапкыр уздырыла. Ә Төмән өлкәсендә “Ел гаиләсе – 2018” регионара бәйгесе социаль үсеш өлкә департаменты җитәкчелегендә үткәрелә. Бәйгедә – “Күп балалы гаилә”, “Яшь гаилә”, “Авыл гаиләсе”...
Шушы көннәрдә генә Төмән шәһәренең татар мәдәнияте үзәгендә никахлы татар туе гөрләп үтте.
Төмән Җәмигъ мәчете идарәсе җитәкчесе Галимҗан хәзрәт Бикмуллин гадәттән тыш моңлы тавышы белән Коръән аятен укып ачып җибәрде мәҗлесне, никах укып, ике яшь йөрәкне - Зөлфәт Фәрит улы Хәкимов белән Гөлназ Салават кызын кавыштырды, яшь татар гаиләсе барлыкка килде.
Чын мәгънәсендә могҗизалы туй мәҗлесе килеп чыкты. Төмән шәһәрендә яшәүче Фәрит белән Резидә Хәкимовларның уллары Зөлфәтнең Пыть-Ях шәһәрендә туып-үскән татар кызы Гөлназны көтмәгәндә очратуы, ике яшь йөрәкнең бер-берләренә бер күрүдә...
Бөек Ватан сугышы тарихын кайберәүләр ничек кенә инкяр итәргә тырышсалар да, барып чыкмый, шаһитлар исән. Юк ителгән 26 миллион Совет кешесе гомерен кая куярга? Россиядә сугыш кагылмаган бер генә дә гаилә юктыр. Кемгә генә мөрәҗәгать итмә, һәрберсенең я бабае, я абыйсы, я туганы сугышта катнашалар, тылда хезмәт иткән һәм башкасы. Һәр кешенең үз язмышы. Мәсәлән, “Үлемсез полк” акциясен алыйк. Озак еллар сандыкларда яткан киләчәгебез өчен гомерләрен биргән солдатларның фоторәсемнәре күтәрелде, хәзер Җиңү көнендә безнең белән янәшә “атлыйлар”. Бөек Ватан сугышы ветераннары да инде аз калды. Ә...
Балалар зурая башлагач, токым (шәҗәрә) белән кызыксына башладылар: “Әни, ул безгә ничек туган?” – дип сорыйлар. Кыскача аңлатам. Әтиләре яктан Зәйнетдиновлар токымы, кырмыска оясы белән чагыштырырлык, сөйләп кенә аңлатырлык түгел. Уйлап кына, башта кәгазьгә, аннары 1 м клеенканың сул ягына нәсел агачы ясадым. Фломастер белән ботакларын көрәнгә, яфракларын ачык яшел, исемнәрен кара белән язып чыктым. Бик матур (карта шикелле) нәсел агачы килеп чыкты. Хәзер аңа карап кына кемгә кем туган икәнлеге күренеп тора. Шул яфраклар арасында Вәлит исеме дә бар.
Вәлит 1958 елда 3 июньдә күл...
Әллә замана модасы, әллә тарихи үзаңыбызның уянуы - нәсел чылбырындагы югалган буыннарны барлау теләге көчле хәзер. Борынгы мирасның кыйммәтен аңлый барабыз, димәк. Тарих пәрдәсенең читен күтәреп, чорлар аша ерак бабаларны ничек эзләп табарга соң? Нинди тарих чыганакларга таянырга?
Шәхсән мине гаилә тарихларын нинди документларга нигезләнеп төзиләр дигән сорау күптәннән кызыксындыра иде. Ниһаять, архивка кереп, ул кулъязмалар белән үземә танышу насыйп булды.
Нәселне ачыклау, ата-бабаны, туганлык җепләрен табу эше төп ике чыганакка нигезләнеп алып барыла. “Ревизия язмалары” һәм...
* Кызлар эзләмә, акча эзлә. Шуннан соң кызлар сине үзләре табар.
* Кофены коньяк белән бутама, кофесыз эч.
* Кичке ашны көн аралаш әзерләсәң, тәмлерәк була.
* Сиңа бурычлары булган яки бурычлары булмаган кешеләр белән генә ызгышырга кирәк.
* Иртән эшкә барасың килмәсә, “Форбс” журналын алып, үз фамилияңне эзлә. Тапмасаң, һичшиксез, барырга туры киләчәк.
* Хатының тавыш күтәрмәсен дисәң, һәрвакыт өстәлгә сугып ал. Әмма уклауны яшереп куярга онытма.
* Чирлисең килсә, туктаусыз зарлан – бернинди сәламәтлек тә чыдамаячак.
* Күпме гафу итә аласың – шулкадәр акча биреп...
Быелгы өлкә татар мәдәнияте көннәре кысасында 2017 елда “Татар ашлары” бәйгесендә җиңү яулаган Хәмидә Әхмәдиева “Төзүче” милләтләр мәдәниятләре сараенда милли аш-суларыбыз буенча мастер-класс күрсәтте. Тамашачылар аның уңганлыгына сокланып, оста итеп аңлата белүенә шатланып, рецептларны кабат-кабат сорап язып бардылар. “Яңарыш” битләрендә дә бастырып чыгаруыбызны үтенделәр. Хәмидә апа сүзендә торып, бар сөйләгәннәрен тәфсилләп язып алып килеп җиткерде. Хәзер аның сөйләгәннәрен укучыларыбыз игътибарына да җиткерербез.
“Патша” яки...
Исәт районы, Югары Егәнле авылы мәдәният йортында 20 елдан артык сәнгать җитәкчесе булып эшләгән Гөлсинә Хәмзә кызы Абайдуллина турында язарга булдым. Күптән түгел эштә кыскартулар башланып, аны ярты ставкага калдырып, методист итеп куйдылар. Шуңа карамастан, үзенең вазифасын бик яратып башкарган Гөлсинә Хәмзә кызы эшен ташламаган. Чаралар уздырылган көннәрдә ул, минем эш вакытым төгәлләнде дип өенә кайтып китми, киресенчә, хәтта төнгәчә дә эшли. Мәсәлән, өлкә Сабан туена милли киемнәр, аш-су, музей экспонатлары алып барабыз. Анда ниләр генә юк – сандык, самовар, җәймәләр...
Хатын-кызның кайсы гына төз, матур гәүдәле булу турында хыялланмый икән. Ә ничек итеп бик ансат кына шуңа ирешергә? Үзеңнең ияләшкән гадәтләреңнән баш тартып, режим белән генә яшәү өчен кайдан ихтыяр көче табарга?
Франциядә бу мәсьәләгә хатын-кыз аеруча мөһим нәрсә итеп карый һәм артык тазарып китмәс өчен төрле чаралар куллана. Әлбәттә, аларда моның өчен төрле мөмкинлекләр бар. Мәсәлән, тазарып китүне булдырмас өчен таблеткалар эчәргә, массаж ясатырга мөмкин. Алай гына да түгел, гәүдә матур булсын өчен алар хәтта тәннәрен лимон согы белән уалар. Ә диетолог табиб Криста Марин артык тазарып...
Күршедә генә яшәүче Алинә (исеме үзгәртелде) белән күптәннән танышлар инде. Балаларыбыз бакчага бергә йөрделәр, хәзер бер үк мәктәптә белем алалар. Шуңа күрә якыннан аралашып яшибез. Ике күрше аралашып яшәүнең файдасы зур – балаларны эшкә барганда үземә ияртәм, ә төштән соң Алинә каршы ала. Кыскасы, яхшы, ярдәмчел күршеләр без.
Алинәгә карыйм да, безнең тормышлар җир белән күк арасы кебек, дип гаҗәпләнеп куям. Кияүгә чыкканнан бирле беркайда да эшләмичә, өйдә хуҗабикә булып кына утыра ул. Бер-бер артлы алып кайткан балаларын тәрбияли, үзен бик карый. Ә ире икешәр-өчәр атнага, кайчак...
Шәҗәрәләргә соңгы вакытларда игътибар артты. Тик менә безнең өлкәдә нәсел агачына багышланган зур чаралар үткәрелми иде. Һәркем үз казанында кайный. Быелгы өлкә татар мәдәнияте көннәре вакытында “Төзүче” милләтләр мәдәниятләре йортында “Шәҗәрә бәйрәме” үтте.
Йортның татар бүлеге җитәкчесе Гөлнара Кәримова идеясе, тырышлыгы белән тормышка ашырылган чарада горурланырлык тарихлары булган, борынгы нәсел тармакларын барлаучы Айнуллиннар гаиләсе катнашты. Җитди сәбәпләр белән икенче гаилә килә алмады.
Бәйрәмне шагыйрә Клара Кучковская белән оныгы Максим алып бардылар. “Әхтәмүшки” халык...
Түбән Тәүде районы, Киндерледә яшәүче Рәмзия һәм Валера Коноваленковларның зур, мәһабәт, заманча төзекләнгән йортлары авылга керү белән сул якта урнашкан. Әскәр Салих улы һәм Роза Сәйфетдин кызы Умбитовлар шушы йортта тату, кешелекле, акыллы 4 бала үстерделәр. Әскәр абыйның вафатына да инде 17 ел. Бүгенге көндә Роза апа кече кызы Рәмзия гаиләсе тәрбиясендә оныкларга шатланып, тыныч картлык кичерә. Ял көннәрендә шәһәрдән, район үзәгеннән хәлен белергә балалары кайталар.
Рәмзия Әскәр кызы белән Валера Геннадьевич, берничә ел Төмәндә яшәгәннән соң, авылга кайттылар. Валера шәһәр егете...
