Мөрәҗәгать итү һәм котлаулар бирү өчен электрон адрес:
janartat@inbox.ru,
телефон:
8 (3452) 69-57-60.
Добраться до нас можно на автобусах маршрута:
6, 32, 34, 37, 48, 51, 65, 69, 77, 78, 135к, 135м
(остановка «Автоколонна №-1228», «Школа №-39»)
ул. Шишкова, 6, 2 этаж
Ике җанисәп арасында Россиядә татарлар 596 980 кешегә кимегән. (2002-2010 елгы җанисәпләр арасында татарлар 240 меңгә кимегән иде). 2010 елгы җанисәптә 5 310 649 кеше милләтен «татар» дип күрсәткән булса, 2020 елгы җанисәптә – 4 713 669.
2010 һәм 2020 (чынлыкта 2021 елда үткәрелде) елгы җанисәпләр арасында татар телен белүчеләр 1 019 563 кешегә кимегән.
Башкортостанда башкортлар санының шактый артуы, татарлар саны кимүе күзәтелә. 2010 елда 1 172 287 кеше милләтен «башкорт» дип күрсәткән булса, 2021 елгы җанисәп нәтиҗәләре буенча, 96 519 кешегә арткан – 1 268 806. Татарлар саны 34 762 гә...
19 октябрьдә Муллаш урта мәктәбендә туган тел һәм әдәбият укытучыларының «Гуманитар цикл предметларының дәрестә һәм дәрестән тыш эшчәнлеген оештыруга яңа карашлар» дигән темага район семинары булып узды. Семинарда Төмән районының барлык этномәдәни мәктәпләре катнашты, программасы бик тыгыз иде. Муллаш мәктәбе укытучылары Айна Бәширова һәм Азалия Габдрәхимова бик оста итеп 4 нче сыйныф укучылары белән «Минем гаиләм» дигән темага дәрес үткәрделәр.
Интегратив формада төзелгән татар теле һәм ОРКСЭ (Дини мәдәниятләр һәм дөньяви этика нигезләре) ачык дәресе карадык. Дәреснең максаты...
Балачактан татар гаиләләрендә кунакчыллыкка өйрәтәләр.
«Татар кунакчыллыгы чикләрне белми!» - дип шатланып язды Франциядән килгән бер журналист татар авылында булып кайтканнан соң. Татар кунакчыллыгында французны нәрсә гаҗәпләндергәнен беләсегез киләме? «Кунакны, гадәттәгечә, бөтен авыл кабул итә. Бер атна дәвам итсә дә, ул гаиләдән гаиләгә чакырыла!», - дип Андре Ремакль гаҗәпләнеп һәм сокланып язды.
Авылда әби-бабайлар һәр ялда кунаклар көтәләр иде. Балалары һәм оныклары хуҗалыкта ярдәм итәргә киләләр. Әби безне көтеп, таягына таянып урман юлына чыгып та куя иде. Ә өйдә инде яңа пешкән ипи...
Быел Россия Федерациясе мәгариф министрлыгы беренче тапкыр «Иң яхшы туган тел һәм әдәбият укытучысы» Бөтенроссия һөнәри конкурсын оештырды. Бәйгенең максаты - туган тел һәм туган әдәбият укытучыларына ярдәм итү, бу фәннәрне укытуның алдынгы тәҗрибәсен тарату.
80нән артык укытучы читтән торып ярышларда катнашты. Сайлап алынган иң яхшылары 12-18 сентябрьдә Ставрополь краена юл алдылар. Методик остаханәләр, ачык дәресләр, класс сәгатьләре һәм мастер-класслар — конкурс программасында тәкъдим ителгән сынаулар иде.
Бу бәхетлеләр арасында Төмән районының Муллаш урта мәктәбендә 11 ел татар теле һәм...
Ай белән Кояш элек заманда гел бер җирдә генә тормакчы булганнар. Шуннан соң, бөтен кошларны җыеп, шул турыда җыелыш ясаганнар. Бөтен кошлар, боларның бер җирдә торуларына риза булып, шуңар кул куйганнар.
Болар арасында бары бер генә кош кул куймыйча калган, ди. Ул булган Ярканат. Бүтән кошлар Ярканаттан сораганнар:
— Бөтен кошлар кул куйганда, нилектән син генә кул куймадың? — дигәннәр.
— Кулны мин,— дигән Ярканат,— шул сәбәпле куймадым,— дигән: — Кояш белән Ай бер җирдә генә торсалар, җил бер генә яктан исәр, агачлар кәкре булып үсәрләр, игеннәр дә Кояш төшкән җирдә генә үсәр...
(Хикәя)
Кайнар һава сулаганыгыз бардыр? Борынны кыздырып, үпкәне яндырып үзәккә үтә ул. Җәй уртасының бер галәмәте менә. Үпкәләр кысыла, йөрәк җәфалана. Челлә... Әле таң беленеп кенә килгәндә дә бик эссе. Шуңа да карамастан көтүгә чыгарга кирәк. Көне буе мичтәге ут кебек кыздырган кояштан беркая кача алмаячагыңны аңласаң да, бернишли алмыйсың. Көтү көн саен чыга. Безгә дә көтү чираты килеп җитте.
Әни «әле өлгерерсең, үзебез генә чыгарбыз» дисә дә, киреләндем. Миңа да көтү көтәргә вакыттыр. Сыерларны яхшылап карап, күп итеп ашатып, башыңны горур чөеп кичке шәфәкъ белән генә авылга...
Мин себер татарымын,
Яфрагы туган җирнең.
Тынгы белмәс йөрәкле,
Вәкиле ярсу илнең.
Галия Абайдуллина
Олы яшьтәге апалар белән очрашып сөйләшкәндә, алар халыкның киләчәгенә, татар теле көндәлектә югалып баруын әйтеп: «Татар теле торада бөтенләй ишетелмәйте. Ник аны беркем дә уйламайты», - дип зарланалар.
1950-1960 еллар. Татар авылларында безнең күренекле укытучылар, мәктәп директорлары җаваплы, намуслы эшләре белән, бик күп көч түгеп, мәктәпләрне югары дәрәҗәгә күтәрделәр. Тубыл шәһәрендә 15 нче мәктәпнең югары белемле укытучылары Төмән өлкәсенең татар мәктәпләреннән килгән балаларга...
Тубыл шәһәренең себер-татар мәдәният үзәгендә I региональ «Шәҗәрә бәйрәме» фестивале үтте. Ул Зәйтүнә Тычинских җитәкчелегендә Тубыл шәһәренең себер татарлары милли-мәдәни автономиясе ярдәмендә оештырылды. Тәбрикләү сүзе белән бәйрәмне Зәйтүнә Әбдерәшит кызы ачты. Киң колачлы, бай эчтәлекле фестиваль өч юнәлештән торды: минем нәсел агачым, минем токымымның горурлыгы, гаилә ядъкаре.
Яркәү районы, Тархан авылыннан Наилә Вагапова видеоязма җибәрде, Тубылдан Фирдәүс Мәчитова, Тубыл районы, Маслаудан Рәшидә Бакиева катнаштылар, Төмән районы, Турайдан Тубыл педагогия институты студенты Арианна Гайнулина...
Өлкәбездә татар киноларын күрсәтеп алдылар. Бу эшне «Ак калфак» хатын-кызлар оешмасы башкарды. «Сөмбел», «Исәнмесез», «Әпипә» фильмнарын Төмән шәһәренең шәп кинотеатрларында карарга мөмкинлек туды.
«Тимерюлчы» мәдәният сараенда миңа «Сөмбел»не тамаша кылырга туры килде. Ул Зифа Кадыйрова романы буенча төшерелгән. Өч телдә барды. Кино төшерүдә Үзбәкстан да катнашкан.
Шаян, чибәр авыл кызы Сөмбелгә абыйлы-энеле егетләр гашыйк булалар. Эне кеше буларак, кечесе араларына керми, ләкин абыйсының Сөмбелгә карата карашын хупламый. Ул аны үзенеке итү өчен генә тырыша. Намуслы әти-әни...
26 апрель – Г.Тукайның туган көне уңаеннан, Төмән шәһәренең 52 нче гомуми белем бирү мәктәбендә Бөтендөнья татар конгрессының Төмән өлкәсе вәкиллеге, «Бәрәкәт» өлкә хәйрия фонды, “Яшь буын” өлкә татар яшьләре оешмасы ярдәме белән «Туган тел көне» уздырылды. Бирегә өлкәнең этномәдәни компонентлы мәктәпләреннән татар теле һәм әдәбияты дәресләрен укыткан укытучылар һәм татар теленә гашыйк булган укучылар чакырылган иде.
Бәйрәм чарасының программасы тыгыз һәм кызыклы булды. Кунаклар башта заманча төзелгән яңа мәктәп буенча экскурсия ясадылар. Аннары шәһәр татар мәдәният үзәге артистлары һәм 52...
Сәлам! Минем исемем Камил Шәмсетдинов. Әйдәгез, мин бераз үзем турында сөйләп китәм. Мин биек буйлы, кара чәчле һәм коңгырт күзләр иясе. Йомшак, тыныч характерлы, ярдәмчел. Юрмы урта мәктәбенең 9 сыйныфында «5»кә генә укыйм. Волейбол уйнарга яратам, кайвакыт мәктәп ярышларында катнашам. Шахмат белән дә кызыксынам. Спортның бу төре буенча призлы урыннар алган вакытлар да булды. Әмма күңелемдәге үзләштерергә омтылган шөгыль - гитарада уйнау. Хәзерге вакытта мин акрынлап уйныйм, яхшы гына килеп чыга башлады.
Без гаиләдә нибары бишәү: мин, әти, әни, сеңелем һәм энекәшем. Безнең өйдә теләсә кайсы...
26 апрельдә Ямбай авылы китапханәсендә татар халкының бөек шагыйре Габдулла Тукайның туган көненә багышланган әдәби сәгать үткәрелде.
Габдулла Тукай татар әдәбияты тарихына бөек шагыйрь буларак кереп калды, ул милли шигърияткә нигез салды һәм аның классик стилен булдырды. Тукай кыска гомер кичереп, бик зур әдәби мирас калдырды.
Әдәби сәгать «Шатлык» вокаль ансамбле (җитәкчесе И.Абдрахипова) башкаруында татар халкының гимны – «Туган тел» белән башланып китте. Китапханәче шагыйрьнең авыр балачак еллары, аның тормышы һәм иҗаты турында сөйләде. Кунаклар язучының тормыш юлыннан бик күп...
Яркәү районының Яңа Кәешкүл авылында күп балалы Галимә апа һәм Сәиткирәй абый Рябиковларның 8 май көнне кызлары туа. Аңа Мәрҗәнә дип исем бирәләр. Туган авылында 8 классны, ә 10 нчы классны Яңа Александровкада тәмамлап, укытучы булу хыялы белән Тубыл педагогия училищесына укырга керә. Аны тәмамлагач, күршедәге Кәеш авылы мәктәбенә укытырга кайта. 1981 елда Ваңгы авылы егете Әгъләм Мусин белән гаилә корып җибәрәләр. Һәм ул Ваңгы башлангыч мәктәбендә укыта башлый. Тормыш иптәше белән алар 2 бала тәрбияләп үстерәләр, хәзер оныклары үсә.
Мәрҗәнә Сәиткирәй кызы эшчән, анда...
2022 елның маенда «Казан утлары» әдәби-сәнгать һәм иҗтимагый-сәяси журналының беренче номеры чыгуга 100 ел тула. Д.Менделеев исемендәге Төмән өлкә фәнни китапханәсе шул уңайдан «Рухият утлары» дип аталган китап-күрсәтмәле күргәзмә тәкъдим итә. «Казан утлары» журналы - үз эшчәнлеген ХХ гасырның икенче унъеллыгыннан бүгенге көнгә кадәр дәвам иткән бердәнбер басма.
1922 елның маенда «Казан утлары» басмасының башлангычы булган «Безнең юл» исемле журналның беренче саны дөнья күрә. Аның исеме күп тапкырлар үзгәрә: 1922-1930 елларда - «Безнең юл», 1930-1932 елларда – «Атака» һәм «Яңалиф»...
Казан шәһәрендә март ахырында тагын бер саллы бәйге уздырылды: туган тел һәм әдәбияты укытучыларының “Туган тел” Бөтенроссия мастер-класс конкурсы булды.
Конкурс Россия Федерациясе һәм Татарстан Республикасы халыкларының тел һәм мәдәни күптөрлелеген саклауга һәм үстерүгә ярдәм итү, туган тел укытучыларының статусын күтәрү, аларның педагогик тәҗрибәсен тарату максатыннан үткәрелә.
Ике көн дәвамында узган бәйгедә педагоглар һөнәри осталыкта көч сынаштылар: мастер-класслар үткәрделәр, үзләренең педагогик проектларын тәкъдим иттеләр һәм түгәрәк өстәл кысаларында туган телләрне өйрәнүгә мотивацияне...
