Мөрәҗәгать итү һәм котлаулар бирү өчен электрон адрес:
janartat@inbox.ru,
телефон:
8 (3452) 69-57-60.
Добраться до нас можно на автобусах маршрута:
6, 32, 34, 37, 48, 51, 65, 69, 77, 78, 135к, 135м
(остановка «Автоколонна №-1228», «Школа №-39»)
ул. Шишкова, 6, 2 этаж
Тубыл районындагы татар авылларында мәчетләр ачылу тантанасында күпчелек өлкән яшьтәге әбиләр күрше авыллардан килгәннәр иде. Баеш авылыннан килгән хаҗия Нурикамал Хәкимҗан кызы Хучашева туган авылында дини йолаларны саклаучы әбиләрнең берсе. Мәчетләр төзелешенә үзләреннән өлеш керткән һәр кеше саваплы булыр дип, ул туган авылы, якташлары турында: “Баеш авылы искиткеч гүзәл табигатьле урында урнашкан. Безнең авылыбыз мәчете дә иман нурын таратып, догалар укырга чакырып тора. Авылыбыз тирәсендә мөселманнар өчен изге урын – астана да бар. Монда шәех -Хәким ата...
Яман күз – гарәпчә “айн-аль-хасад” – бер кешенең икенчесенә кызыгып, көнчелек белән, чамадан тыш сокланып каравын аңлата һәм төрле авырулар, күңелсезлекләр килеп чыгуына сәбәп булып тора.
Кешенең начар уйлары яман ниятне тудыра һәм үзенә күрә начар теләк теләгән кебек тәэсир итә. Пәйгамбәребез (с.г.в.): “Күз тию – хак нәрсә”, диде. Бу хәдиснең тулы әйтелешендә мондый юллар бар: “Кайсыгыз да булса үзегездә, байлыгыгызда, яки башкаларда үзенә ошаучы әйберне күрсә, бу әйбернең хәерле булуын, бәрәкатен сорасын, чөнки күз тию – ул хак”.
Бозымнан, яман күзләрдән саклану өчен Коръәннең...
Тубыл шәһәрендә бер Коръән ашына барып кергәндә, матур-матур ялтыравыклы күлмәкләр кигән әбиләр җыела башлаганнар иде инде. Табын әзер, өеп-өеп бавырсаклар белән бизәлгән, әмма аш-су ябылмыйча, ачык торуын ошатмыйча, бер хатын кисәтү ясады.
Аңа икенче бер хатын-кыз: “Юк, табындагы аш-сулар ябылырга тиеш түгел. Сабанак авылы мәчетенең элекке имамы Рәхимҗан хәзрәт бу турыда болай диде: “Табындагы аш-суга мулла укыган Коръән сүрәләре сеңсен өчен табынны ачык тотарга кирәк”. Кулына өстәлне ябарга ашъяулык алган хуҗабикә, шул хатыннарның әле берсенә, әле икенчесенә карап торгач, ярар япмыйк...
Һәр кичне “Табәрәк” сүрәсен укысаң, кабер газабыннан имин буласың.
Бер юлчы арып-талып каберлек өстендә йокыга тала. Йокыга гына китә, җир астыннан “Табәрәк” сүрәсе ишетелә. Икенче көнне бу юлчы Пәйгамбәребездән (с.г.в.) сорый: “Кабердән сүрә яңгырап торды”, - ди. Пәйгамбәребез (с.г.в.) “Бу кеше үз гомерендә бик күп “Табәрәк” сүрәсе укыган. “Табәрәк” сүрәсе аны газаптан коткарып тора”, - ди.
“Уф” сүзе гарәпчәдән “туйдырдың” дип тәрҗемә ителә. “Уф” дип әйтү бик зур гөнаһ. “Уф” диясең килсә, һичьюгы “Әй” дип куй.
(“Акчарлак”).
Татарлар чиста, пакъ яшәүче халык. Без әби-бабаларыбызның, әти-әниләребезнең чиста-пөхтә яшәүләрен күреп үстек. Чисталык турында елъязмачылар да бик күп итеп язып калдырганнар. Авылларыбыз күл, елга, урман янында, гүзәл урыннарда урнашканнар. Мәсәлән, алыйк Талымханын, Индрәен, Яңавылын, Кырынкүлен, Каскарасын, Түре авылын, Ваңгысын, Муллашын, Шыкча-Талмысын, Күкрәндесен, Ямбай-Тураен. Барын да уңайлы, яхшы урыннарда корганнар. Авыл тирәсендәге җирне, күлне, авылыбызны чиста тотканнар, йорт тирәләрен һәрвакыт җыештырып торганнар. Авылыбызның башларында капкалар булган. Хайваннар караусыз...
Бу көнне Пәйгамбәребез Мөхәммәд (с.г.в.) һәм сәхабәләр ул көнне мөбарәк санап, ураза тотканнар. Тарихка күз салсак, мөхәррәм аендагы Гашура көне – истәлекле бер көндер. Мөхәррәм ае да, Рамазан, Корбан һәм башка айлар кебек үк изге – шәрәф ай булып санала. Әгәр дә ай буе ураза тоту хәлебездән килмәсә, иң хәерлесе өч көн рәттән: мөхәррәм аеның 9нчы, 10нчы һәм 11нче көннәрен ураза белән уздырсак, Аллаһының чиксез рәхмәтләренә ирешербез. Ләкин без уразаларыбызны нәрсә өчен тотабыз соң? Әлбәттә, гөнаһлардан арыну, пакъләнү өчен. Кайберәүләр: “Ни өчен һаман шул гөнаһлар турында гына сүз алып...
Төмән өлкәсенең 30дан артык имам-хатыйбы Татарстан Республикасының башкаласы - Казан шәһәрендә Бөтендөнья татар конгрессы оештырган Ш.Мәрҗәнинең 200 еллыгы уңаеннан уздырылган “Милли тормыш һәм дин” IX Бөтенроссия татар дин әһелләре форумында катнашу бәхетенә ирештеләр. Ошбу, бик әһәмиятле һәм бик тә зарури булган чарада Россиянең төрле төбәкләрендә сибелеп яшәгән татар милләттәшләребез катнаштылар, Көнчыгыштагы Сахалин утравыннан алып, Көнбатыштагы Калининград шәһәренә хәтле килгән. Әлһәмдүлилләһ! Өлкәбез делегатлары арасында 89 яшьлек Түбән Тәүде районы, Киндерле авылы мөселман оешмасы...
Аллаһы Тәгаләнең рәхмәте белән 2017 елда миңа фарыз Хаҗ кылу насыйп булды. Хаҗдан алган тәэсирләрем шул хәтле көчле иде, шушы кадәр олы бәхетнең миңа насыйп булуына ышанып та бетә алмыйм. Анда күргәннәрне, кичергәннәрне язарга сүзләр җитми. Кәгъбәтулла өстендә яңгыраган төнге озын азан авазлары, миллионлаган мөселманнарның Аллаһы йорты каршында җыйналулары, Мәккә һәм Мәдинә шәһәрләрендә укылган намазлар, бу тәэсирләр гомеремнең ахырына кадәр мине озата барырлар, мәңге онытылмаслар.
... Мәккә безне гөрләп торган урамнары белән каршы алды. Мәккә тирәсендәге кырыс кара таулар бу...
Хаҗ кылу сәфәре хакында тулырак белү өчен без "Раиф" мәчете имамы, Балтач районы буенча Хаҗга баручыларның җитәкчеләре Илшат хәзрәткә берничә сорау белән мөрәҗәгать иттек.
– Хаҗны берьюлы берничә кеше өчен кылырга мөмкинме?
– Берничә кеше өчен берьюлы Хаҗ кылырга ярамый. Хаҗ бары тик бер кеше өчен генә кылына. Әгәр үзең Хаҗ кылган булсаң, башка кеше өчен Хаҗны кылырга ярый. Шулай ук үлгән кеше өчен, әгәр ул мөселман булса, Хаҗны ниятләп кылырга мөмкин.
– Әгәр дә әти-әнисе өчен Хаҗ кылырга ниятләсә...
– Башта үзе өчен Хаҗ кылып кайта, аннары әнисе яки әтисе өчен бара...
Тубылда ел саен Рамазан аена багышланган бәйрәм чараларын оештыруны себер-татар мәдәният үзәге традициягә кертте. Быел изге ай хөрмәтенә багышланган концерт “Синтез” мәдәният йортының тамаша залында үтте. Оештыручылар тамашачыларны милли ризыклар белән җырлап-биеп каршыладылар. Монда халык декоратив–гамәли сәнгать осталарының кул эшләрен сокланып карады. Сәхнәдән изге бәйрәм белән шәһәр хакимият башлыгы урынбасары Евгений Бирюков, шәһәр Думасы депутаты Михаил Никитин, шәһәр татар милли-мәдәни автономиясе рәисе урынбасары Нурилә Шамратова, азәрбайҗан диаспорасы рәисе Камалетдин Ярыев...
Төмән районы, Кугалы авылы мәчетенең өлкән имам-хатыйбы Сөләйман (Руслан) Рәис улы Садретдинов белән очрашып, әңгәмә кордык. Хөрмәтле хәзрәтебез былтыр һәм быелгы елда “Яңарыш” газетасына яздыруда актив катнашты. Аллаһы Тәгаләнең рәхмәтләре яусын үзенә. Гомумән, Сөләйман хәзрәт, мәрхәмәтлелеге, ачык күңеллелеге, гади дә, үз сүзендә торучанлыгы белән башкалардан аерылып тора. Елның шушы вакытында (әллә бакча эшләре булганга) газетага язылу бик сүлпән бара, хат ташучылар да рәтләп эшләмиләр.
Сөләйман хәзрәт быел 15 кешене үз акчасына яздырды. Аларның күбесе сазъяк авылларында яшәүче...
Көндәлек тормышта дини сораулар тулып тора. Күп кешеләр мәетне мөселманча дөрес итеп озату тәртипләрен сорап мөрәҗәгать итәләр. Бигрәк тә танылган шәхесләребезне, гади халыктан аерып, чаралар вакытында кара чүпрәк элү, мәетне чәчәккә күмү, хатын-кызларның чәчләрен туздырып килүе кебек ямьсез күренешләргә тап булабыз. Боларны күргәч, ни өчен без мөселман кардәшләребезне соңгы юлга шәригатьчә озатмыйбыз дигән сорау туа. Андый гамәлләребез белән мәеткә зыян салуыбыз да ихтимал бит.
Әлеге сораулар буенча Төмән районы, Кугалы мәчетенең өлкән имам-хатыйбы, Кугалы зиратының җаваплы...
Үзебезнең планлаштырылган программага таянып, 10 майда Бөек Жиңү көненә багышлап, Яркәү районы, Кала (Тархан) авылына юл тоттык. Коръән китабында Аллаһы Тәгалә болай дип әйтә: “Ватанны саклау - мөселманның изге бурычы”. Пәйгәмбәребез, Мөхәммәт хәзрәтләре хәдисендә укыйбыз: “Ватаныңны сөю - диннең бер өлеше”.
Ошбу авылда 1921 елның 8 мартында Советлар Союзы Герое Әнвәр Мадий улы Калиев дөньяга килә. Авыл халкы, үзләренең якташлары турында горурланып, аны һәрвакыт зурлап искә алалар.
Геройга багышлап тантана үткәрелү турында алдан ук хәбәрләшеп куйган идек. Ошбу чарага карата...
Татар халкыбызда “Исәннәрнең - кадерен, үлгәннәрнең – каберен бел”, дигән мәкаль йөри. Карлар эреп, кояш җылы нурларын тарату белән, Яңа Атьял авылы зиратының караучысы Вәлит Гафаров авылдашларын, читтә яшәүчеләрне 1 май көнне зират чистартырга чыгуларын сорап, белдерү кәгазьләре ябыштырып чыкты.
“Бу көнне бәйрәм истәлеге итеп Коръән өстәлләре дә булдыру турында традициягә кертсәк, өстәлләр артында бер-беребез белән сөйләшеп, киңәшләшеп утырсак бик әйбәт килеп чыгар”, - диде Ялутор шәһәре һәм районы имамы Раил хәзрәт Мәхмүтов. Аның тәкъдимен хуплап, мәдәният йорты хезмәткәре Нәбилә Галиева...
Ураза тоту мөселман бәндәсенең рухын пакьлый. Ураза тук кешегә ач кешенең хәлен белергә булыша, моңа өстәмә булып, ул Аллаһ Раббысының һәр кешегә булган рәхмәтен тоя ала.
Фарыз ураза һәр балигъ, үз акылында, һәм сәламәтлеге булган һәр мөселман өстендә булган бурыч, ул таң атканнан кояш баюга кадәр дәвам итә.
Рамазан аеның һәр кичендә Аллаһы Тәгалә өч мәртәбә әйтер: "Миннән сораучы бармы? Мин аның сораганын бирермен. Әй, тәүбә итүче бармы? Мин аның тәүбәсен кабул итәрмен. Ярлыкау сораучы бармы? Мин аны ярлыкармын".
Аллаһы Тәгалә Рамазан аеның һәр кичәсендә авыз ачкан вакытта...
