Мөрәҗәгать итү һәм котлаулар бирү өчен электрон адрес:
janartat@inbox.ru,
телефон:
8 (3452) 69-57-60.
Добраться до нас можно на автобусах маршрута:
6, 32, 34, 37, 48, 51, 65, 69, 77, 78, 135к, 135м
(остановка «Автоколонна №-1228», «Школа №-39»)
ул. Шишкова, 6, 2 этаж
Төмән районы, Кугалы авылы мәчетенең өлкән имам-хатыйбы Сөләйман (Руслан) Рәис улы Садретдинов белән очрашып, әңгәмә кордык. Хөрмәтле хәзрәтебез былтыр һәм быелгы елда “Яңарыш” газетасына яздыруда актив катнашты. Аллаһы Тәгаләнең рәхмәтләре яусын үзенә. Гомумән, Сөләйман хәзрәт, мәрхәмәтлелеге, ачык күңеллелеге, гади дә, үз сүзендә торучанлыгы белән башкалардан аерылып тора. Елның шушы вакытында (әллә бакча эшләре булганга) газетага язылу бик сүлпән бара, хат ташучылар да рәтләп эшләмиләр.
Сөләйман хәзрәт быел 15 кешене үз акчасына яздырды. Аларның күбесе сазъяк авылларында яшәүче...
Көндәлек тормышта дини сораулар тулып тора. Күп кешеләр мәетне мөселманча дөрес итеп озату тәртипләрен сорап мөрәҗәгать итәләр. Бигрәк тә танылган шәхесләребезне, гади халыктан аерып, чаралар вакытында кара чүпрәк элү, мәетне чәчәккә күмү, хатын-кызларның чәчләрен туздырып килүе кебек ямьсез күренешләргә тап булабыз. Боларны күргәч, ни өчен без мөселман кардәшләребезне соңгы юлга шәригатьчә озатмыйбыз дигән сорау туа. Андый гамәлләребез белән мәеткә зыян салуыбыз да ихтимал бит.
Әлеге сораулар буенча Төмән районы, Кугалы мәчетенең өлкән имам-хатыйбы, Кугалы зиратының җаваплы...
Үзебезнең планлаштырылган программага таянып, 10 майда Бөек Жиңү көненә багышлап, Яркәү районы, Кала (Тархан) авылына юл тоттык. Коръән китабында Аллаһы Тәгалә болай дип әйтә: “Ватанны саклау - мөселманның изге бурычы”. Пәйгәмбәребез, Мөхәммәт хәзрәтләре хәдисендә укыйбыз: “Ватаныңны сөю - диннең бер өлеше”.
Ошбу авылда 1921 елның 8 мартында Советлар Союзы Герое Әнвәр Мадий улы Калиев дөньяга килә. Авыл халкы, үзләренең якташлары турында горурланып, аны һәрвакыт зурлап искә алалар.
Геройга багышлап тантана үткәрелү турында алдан ук хәбәрләшеп куйган идек. Ошбу чарага карата...
Татар халкыбызда “Исәннәрнең - кадерен, үлгәннәрнең – каберен бел”, дигән мәкаль йөри. Карлар эреп, кояш җылы нурларын тарату белән, Яңа Атьял авылы зиратының караучысы Вәлит Гафаров авылдашларын, читтә яшәүчеләрне 1 май көнне зират чистартырга чыгуларын сорап, белдерү кәгазьләре ябыштырып чыкты.
“Бу көнне бәйрәм истәлеге итеп Коръән өстәлләре дә булдыру турында традициягә кертсәк, өстәлләр артында бер-беребез белән сөйләшеп, киңәшләшеп утырсак бик әйбәт килеп чыгар”, - диде Ялутор шәһәре һәм районы имамы Раил хәзрәт Мәхмүтов. Аның тәкъдимен хуплап, мәдәният йорты хезмәткәре Нәбилә Галиева...
Ураза тоту мөселман бәндәсенең рухын пакьлый. Ураза тук кешегә ач кешенең хәлен белергә булыша, моңа өстәмә булып, ул Аллаһ Раббысының һәр кешегә булган рәхмәтен тоя ала.
Фарыз ураза һәр балигъ, үз акылында, һәм сәламәтлеге булган һәр мөселман өстендә булган бурыч, ул таң атканнан кояш баюга кадәр дәвам итә.
Рамазан аеның һәр кичендә Аллаһы Тәгалә өч мәртәбә әйтер: "Миннән сораучы бармы? Мин аның сораганын бирермен. Әй, тәүбә итүче бармы? Мин аның тәүбәсен кабул итәрмен. Ярлыкау сораучы бармы? Мин аны ярлыкармын".
Аллаһы Тәгалә Рамазан аеның һәр кичәсендә авыз ачкан вакытта...
Дин әһелләре өлкә мөселман диния нәзарәтенең Ислам мәгърифәт үзәге оештырган укуларга апрель ахырында, соңгы вакытларда гадәткә кергәнчә, “Дуслык-Ямал” ял базасына җыелдылар.
“Анда 70ләгән кеше катнашты, - дип хәбәр итте безгә дин эшләре ветераны Фатыйх хәзрәт Гарифуллин. – Программадагы “Татар дин белгечләре мирасы” темасын Казан кунагы – тарих фәннәре кандидаты, Татарстан Республикасы мөселман диния нәзарәте галиме Нияз Сабиров алып барды. “Без ул тема буенча XIX гасырда һәм совет чорында яшәгән дин белгечләре турында документаль фильмнар сериясен чыгардык.
Аларда рухи...
Узган елның февраль аенда Төмән мөселман хатын-кызларын Уфа шәһәрендә чыга торган “Аиша” мөселман журналының баш мөхәррире, танылган мөселман димче Гөлбикә Хайрльварина хатын-кыз бәхете турында сөйләшергә җыйган булса, 29 апрель көнне шәһәребезнең бик матур “Петр Столыпин” бизнес үзәгенең конференцияләр залында кояшлы Кырым иленнән килгән ханымнар белән очрашу булып үтте. Әлеге чара, гадәттәгечә, милләтләр эшләре буенча өлкә комитетының матди ярдәме, Россиянең Үзәк мөселман диния идарәсенең Төмән өлкәсе имам-мөхтәсибе Илдар хәзрәт Зиһаншин, хатыны Әлфия Зиһаншинаның тырышлыгы белән...
Дини белем алырга Җәмигъ мәчетенә йөргән төркем бу уку елында соңгы очрашуга җыелды. Алар Динар хәзрәт Нәфыйков җитәкчелегендә икенче ел Коръән укырга өйрәнгәннәр. Очрашуда катнашкан Ислам мәгърифәт үзәге җитәкчесе Искәндәр хәзрәт Юсупов һәркемгә укуларны уңышлы тәмамлау турында сертификат тапшырды.
Берничә көннән башланачак Рамазан ае, аның төп шартлары турында сөйләшкәч, Бөек Ватан сугышы каһарманы – Дан орденының тулы кавалеры Хәбибулла Якин искә алынды. Өлкәбезнең, милләтебезнең горурлыгы булган Хәбибулла Хәйрулла улы турында Константин Симонов төшергән “Сельский учитель” документаль...
Исәт районының Югары Егәнле авылына кергәндә яңа мәчет каршы ала. Бу мәчетне 2003 елда, авыл җирлеге башлыгы булып Наил Рафиков эшләгәндә үк төзи башлаганнар иде. Акча җитешмәү сәбәпле, төзелеш тукталып торды. Ә 2010 елда Төмән өлкәсе хакимияте төзелеп бетмәгән биналарны ахырына җиткерергә карар кылды. Бу вакыттагы башлыгыбыз Земфира Ихсанова оештырып, Үзәк мөселман дини идарәсе һәм өлкә хакимияте ярдәмендә яңа иман йортыбыз барлыкка килде. Әлбәттә, авылдашларыбыз да читтә калмадылар. Тантаналы рәвештә, дәрәҗәле кунаклар белән иман йортыбызның ачылуын бәйрәм иттек.
Хәзер мәчеттә һәр...
Элек-электән кешеләр яшерен, сер булган нәрсәләрне белергә омтылган. Бүгенге көндә исә мистика белән кызыксыну күренеше гаять артты. Артык кызыксынучаннары теге дөнья белән элемтәгә керергә ашкына, күрәзәчеләргә барып, киләчәген “укыта”, чит планеталарда тормыш эзли, гомумән, нәрсә генә кыланмый! Бер карасаң, параллель тормыш, НЛО, өрәкләр хакында бер кеше берни белми, әмма бөтенесе шуның хакында сөйли. Чыннан да, полтергейст күренеше ничек аңлатыла соң? Ислам динендә бу төшенчә, гомумән, бармы?
‑ Алмаз хәзрәт, ислам динендә мистик күренешләр ничек...
Укучыбыз: “Элек кеше үлгәч, гүр садакасына сарык бирәләр иде. Шуның тәртибе турында язсагыз иде”, дигән сорау белән мөрәҗәгать итте. Аңа өлкә диния нәзарәте җитәкчесе ярдәмчесе Динар хәзрәт Нәфыйков җавап бирде.
Мәет өчен гүр садакасы бирү мәҗбүриме?
Бу сорауга җавап биргәндә, иң алдан шуңа игътибар биреп китәсе килә, ислам диненең шәригатендә садакаларның күп төрле булуын беләбез, әмма “гүр садакасы” дип аталган садака юк. Танылган дин галиме Шиһабетдин Мәрҗани “Әл-барк әл-вамид” китабында аны бидгатьләр (дингә кергән яңалыклар) җөмләсенә кертә. Моннан аңлашылганча, мондый садаканы бирү...
Россиянең бер төркем дин әһелләре ил Президенты каршындагы дини берләшмәләрнең үзара бәйләнеше буенча советның Сирия халкына ярдәм итү уңаеннан оештырылган Эш төркеменә тупланып, сугыш газапларын кичергән Сириягә һәм Ливанга барып кайттылар. Алар арасында мөселманнар: Россия мөселманнары Үзәк диния нәзарәте президиумы әгъзасы, Төмән өлкәсе имам-мөхтәсибе Илдар Зиганшин, Россия мөселманнары дини җыены җитәкчесе мөфти Әлбир Крганов, Дагыстан Республикасы Үзәк диния нәзарәте җитәкчесенең беренче урынбасары Әхмәд Кахаев һәм башкалар бар иде.
Сирия кризисы елларында төрле дин әһелләре...
Гадәти тормышыбызда әлегәчә беркем дә абайламаган матурлыкны күрә белгән, һаман да каядыр ашкынып, хисләр дулкынында чайкалып яшәүче, “Дуслык” татар халык хорына күп еллардан бирле йөрүче кызыбыз Әнисә Тимерхан кызы Рамазанова турында бу язма. Әнисә ханым искитмәле әңгәмәдәш тә булып чыкты әле, аны тыңлаган саен тыңлыйсы килә. Яшьлегенә, бала чагына ияртеп мине дә алып китте. Аның сөйли белүенә сокланып туялмадым. Баксаң, юкка гына түгел икән: “Тюменские известия” газетасында корректор булып эшли. Татар кызының шундый җитди газетада эшләвен белгәч, миндә милләттәшем белән горурлык хисе...
Төмән өлкәсендәге мәчет имамнарына белем бирү курсларының дәвам итүе турында үткән санда язып чыгарган идек. 15 февраль көнне шул ук “Дружба-Ямал”да Россия Федерациясе мөселман диния нәзарәтенең идарә рәисе урынбасары һәм Мәскәү ислам институты мөфтиләр советы ректоры Дамир хәзрәт Мөхетдиновның лекциясеннән иртәнге дәрес башланды. Ул замана таләпләренә төрле мисаллар китереп, мөселманнар дөньясында яңа карашлар белән яшәүгә нигезләнгән иде. Моны дөрес аңлау мәҗбүри, ягъни дингә бер нинди яңалыклар кертелми, Коръән сүрәләре һәм Мөхәммәд пәйгамбәребез (с.г.в.)нең хәдисләре...
Күптән түгел “Төзүче” милләтләр мәдәнияте сараенда “Бөтендөнья хиҗаб көне”нә багышланган кичә уздырылды. Россиянең Азия өлеше дини идарәсенең Төмән өлкәсе казыяты җитәкчесе урынбасары Әмир хәзрәт Балдин чараны Коръән сүрәләре белән башлады.
«Хиҗаб кирәкме ул? Ни өчен? Ничек аңларга?» Бу сорауларны кичәне алып баручы Энҗе Миргазизова залдагы кунакларга бирде.
Кунаклар арасында яулыклы, мөселманча киенгәннәр һәм яулыксыз, заманча киенгәннәр бар иде. Төрле милләтләрнең дини оешмалары вәкилләре дә килгәннәр.
Православ христиан диненнән С.Артунов берничә тапкыр чыгыш ясады. Ул...
