Мөрәҗәгать итү һәм котлаулар бирү өчен электрон адрес:
janartat@inbox.ru,
телефон:
8 (3452) 69-57-60.
Добраться до нас можно на автобусах маршрута:
6, 32, 34, 37, 48, 51, 65, 69, 77, 78, 135к, 135м
(остановка «Автоколонна №-1228», «Школа №-39»)
ул. Шишкова, 6, 2 этаж
Заманында “контр“ дип кыерсытылган, читкә җибәрелгән, татар халкының милли азатлык хәрәкәте юлбашчысы, күренекле җәмәгать, сәясәт һәм дәүләт эшлеклесе, татар һәм төрки халыклар әдәбияты классигы, 600дән артык язмалар авторы Гаяз Исхакый башка татар мәгърифәтчеләре кебек үзенең күпкырлы әсәрләрендә хатын-кызларның язмышын да читләтеп үтми. Ул хатын-кызның гаиләдәге, иҗтимагый тормыштагы ролен, моң-җырларын куе буяулар белән күрсәтеп калмыйча, хатын-кыз милләт рухын саклаучы дигән идея белән чыгыш ясый. Бу фикерен әдип үзенең күп әсәрләрендә расларга тырыша. Мәсәлән, авторның ”Теләнче кызы”...
Так, в Тюменском округе численность изб-читален, обслуживающих татарское население, увеличилось с 15-ти в 1923 году до 19-ти в 1928 году, их деятельность охватывала все наиболее значительные пункты расселения местного татарского населения. Выглядело это следующим образом.
Татаро-башкирская-центральная библиотека - г.Тобольск, ул.Б.Пиляцкая,24; Саитовская изба-читальня - Байкаловский район, Саитовский с/с; Тоболо-Туринская изба-читальня - Байкаловский район, Тоболо-Туринский с/с; Турбинский красный уголок - Байкаловский район, Кутарбитский с/с; Тукузская изба-читальня - Чернаковский район...
Сәлах Мәхмүт улы Алеев (1908-1954) сугыш юлын 1941 елның октябреннән башлый. Аны ноябрь аенда ук 1нче рота 1нче батальонның 3нче диңгез бригадасының политругы итеп билгелиләр. Тәҗрибәле җитәкче, грамоталы, гадел, философик фикер йөртүгә сәләтле политрук ул.
1943 елны Пенза шәһәрендә командирлар курсын тәмамлаган. 1944 елны Украина, Молдавия, барлык Европаны азат итүдә катнашкан, сугышны Берлинда тәмамлаган. “Кызыл йолдыз”, II дәрәҗәдәге “Бөек Ватан сугышы орденнары һәм бик күп медальләр белән бүләкләнгән. Сугыштан соң капитан дәрәҗәсендә өенә кайта һәм туган авылында Казанлы мәктәбе коллективын җитәкли. Язмыш аңа кыска, әмма якты гомер биргән.
Сугышка киткәнендә...
Үткән ел илебез Бөек Җиңүнең 70 еллыгын зурлап билгеләп үтте. Бүгенге буын Җиңүне сугыш кырында һәм тылда яулаган әти-бабаларыбыз, әби-әниләребезгә рәхмәтле.
Мин үземнең әнием – Зөләйха Әбделәхәт кызы белән әтием – Сәетгәрәй Мәмли улы Солтановлар турында язарга булдым. Әтием 1922нче елда туып, гомер юлын туган авылы Исәт районы, Югары Егәнле авылында үткәрә. Сугыш башлангач ук фронтка чакырыла, башта Ялутор шәһәрендә хәрби әзерлек үтә, аннары Украина фронтына җибәрелә. Көчләр тигез булмый, Кызыл армия чигенергә мәҗбүр була. Шундый авыр чакта әтием үзенең туган җире каршындагы бурычын үтәп...
Вилдан Гыйльман улы Булатов 1920нче елда Түбән Тәүде районы, Кыткүл авылында туа. Аның әтисе Кыткүлдә авыл хуҗалыгы артеле оештыручыларның берсе була. Ул яхшы селекция белгече буларак, колхозга үз акчасына яңа сорт орлыклар, нәселле айгыр сатып ала. Ләкин илдә барган репрессия шаукымы аны да читләп үтми. 1938нче елда әтисе кулга алынганнан соң, хуҗалык эше абыйлы-энеле Вилдан белән Равил җилкәсенә төшә. Максатчан, белемгә омтылучы егет Киндерле җидееллык мәктәбен тәмамлап, авылдашы Әхмәтулла Кәримов белән, рус теленә яхшырак өйрәнер өчен, күрше Паченка мәктәбенә йөреп 7нче сыйныфны кабат...
Каждый год 23 марта жители деревни Нижние Аремзяны Тобольского района отмечают приход весны. Ещё не встанет солнце, а на улицу уже выбегают дети. Они собираются на высоком берегу Иртыша у самого крайнего дома и начинают громко кричать, – «Әмәл! Әмәл!». Постепенно к детям присоединяются взрослые. Жители дома бросают кричащим сладости и монеты, иногда бумажные деньги, упакованные в спичечные коробки. Постепенно собираются почти все жители деревни. Не спеша, улица за улицей, они обходят всю деревню. Останавливаются у каждого дома и кричат – «Әмәл!». Все люди, независимо от материального...
Ләчек авылында Көлцән бәйрәме 22 март көнне була икән, дигән хәбәр күпләрнең күңелләрен күтәреп җибәрде. Элек-электән килгән гореф-гадәтебез бигрәк тә күңелгә якын. Кышкы юл бетеп баруына карамастан, ягымлы, кунакчыл Ләчек авылына як-яктан кунаклар җыелдылар. Иртәсе белән моңлы татар җырлары яңгыраган авыл клубы янына халык җыела башлады. Бары да хөр күңелле, күтәренке рух белән яңа туган таңны каршы алдылар. Һәм, ниһаять, бер-берсе белән күрешеп, хәлләр белешкәч, “ирмәк” (тамаша) башланды. Авыл өстендә “Көлцән! Көлцән!” – дигән шат тавышлар яңгырады. Өйдән-өйгә йөреп, садака сораучылар саны...
«1950 елларда Татарстан Аслана мәктәбенә укытучылар десанты (рәсемдә: Аслана мәктәбе укытучылары һәм укучылар. 1955 ел) җибәрә. Алар монда мәгарифнең үсешенә зур өлеш керттеләр», - дип сөйләде редакциябезгә килгән үзе дә озак еллар Аслана мәктәбендә укыткан педагогик хезмәт ветераны Лилия Мөхәммәдиева.
Төрле югары уку йортларын тәмамлаган белгечләргә себер җирендә яшәү шартлары бер дә җиңел булмый. Алар, беренчедән, себертатар телен аңламыйлар, халык белән аралашуда кыенлыклар туа. Икенчедән, торак мәсьәләсе яхшылардан булмый. Салкын фатирларда интегергә туры килә. Шул сәбәпледер дә, тиешле...
