Мөрәҗәгать итү һәм котлаулар бирү өчен электрон адрес:
janartat@inbox.ru,
телефон:
8 (3452) 69-57-60.
Добраться до нас можно на автобусах маршрута:
6, 32, 34, 37, 48, 51, 65, 69, 77, 78, 135к, 135м
(остановка «Автоколонна №-1228», «Школа №-39»)
ул. Шишкова, 6, 2 этаж
Бөек Ватан сугышы елларында этләр-санитарлар 700 мең яралы солдатны коткарган. Кешеләр белән янәшә төрле фронтларда нәселле һәм нәселсез 60 меңнән артык дүрт аяклы сугышчаннар сугышкан...
1941 елның 22 июнендә игълан ителгән гомуми мобилизация миллионлаган хәрби бурычны үтәргә тиеш ир-егетләргә, хатын-кызларга гына кагылмаган. Генераль штаб идарәсе хезмәт этчелек курсларын үтәргә яраклы этләрнең хуҗаларына хайваннарны армия карамагына китерергә куша.
Куркыныч җәй
Агрессорның беренче һөҗүмен үз өсләренә чик сакчылары ала...
Около 300 работников РТРС удостоены государственных наград «за большой вклад в реализацию проекта по переходу Российской Федерации на цифровой формат телевещания».
Генеральный директор РТРС Андрей Романченко награжден орденом «За заслуги перед Отечеством III степени». Первый заместитель генерального директора по управлению, эксплуатации и развитию сети Виктор Пинчук - Орденом Александра Невского.
Среди числа награжденных есть и сотрудники филиала РТРС «Урало-Сибирский региональный центр». Медали Ордена «За заслуги перед Отечеством» II степени удостоены: директор филиала Евгений...
Икедән туган абыем Әдип Хәким улы Гарифханов 1940 нчы елның 20 нче августында ярымайга охшаш күл янында урнашкан астаналы Ләчек авылында Хәким Мәһди улы һәм Асия Рәхмәтулла кызы Гарифхановлар гаиләсендә бишенче малай булып дөньяга килә.
Аның биографиясен һәм дә милләтебезнең күренекле кыз-уллары, дус-ишләре, бик күп җирләргә йөргән сәяхәтләре турында тарихи истәлекле документаль язмалары белән сугарылган бәясез китапларыннан табарга була. Табигый матурлык белән генә түгел: акыл, кешелеклелек, кулга-кул тотынып гомер юлын бергә кичкән парлар гына бер-берсенә таянып буй җитмәслек үрләргә дә...
Ике кыю тубыллы Иртеш елгасында бата язган кешене коткарырга ярдәм итте. Әлеге хәлнең нечкәлекләре региональ гадәттән тыш хәлләр министрлыгы матбугат хезмәтеннән мәгълүм булды.
Шулай итеп, 5 августта 15:12 сәгатьтә Тубыл коткаручылары хәбәр ала: Раздолье ял базасы районында Иртеш елгасының уң як ярында ир-ат бата. Гадәттән тыш хәл урынына ашыгыч ярдәм һәм башка профильле хезмәтләр килеп җитә. Аңа кадәр ирне судан чыгаралар инде, зыян күрүчегә беренче ярдәм дә күрсәтергә өлгерәләр.
Шаһитлар сүзенә караганда, ир су коенган, ярдан 30 метр ераклыкта эчкә кергән һәм югалган:
- Моны ярда...
Җырдагыча: “Безгә бергә барасы”, - дигән сүзләр килә күңелгә. Ә бу чынлап та шулай булган бит. Илдәге татарларның , Татарстан һәм Башкортостаннан кала, иң күбесе Төмән өлкәсендә яшиләр. Тарихи материаллардан күренгәнчә, Себернең Идел буе татарлары белән аралашып яшәве борынгыдан килә.
“Патша Россиясендә Себер төбәге татарлары уртак тормыш алып баручы халык булып саналалар һәм үзләренең хокукый мөнәсәбәтләре, башка билгеләр буенча (тел, көнкүреш үзенчәлекләре һәм башкалар) 4 төркемгә бүленәләр. Беренче төркемне җирле, ясаклы татарлар, тәшкил иткән, кулларында “ясак” (җиргә хокук турында документ) булган...
Өлкәбездәге “Яңарыш” татар газетасы озак еллардан бирле Татарстан бүләге – укучыларыбыз яратып көтеп алган “Без бергә” кушымтасы белән чыга. Анда татар дөньясы, күренекле шәхесләр турында язмалар, файдалы материаллар урын ала.
Илебездәге ике иң алдынгы төбәк татарлары даими аралашып, тәҗрибә уртаклашып яшиләр. Тарих, тел, мәдәният, гореф-гадәтләрне саклау, үстерү юлында бергәләшеп эшләү генә уңай нәтиҗә бирәсен күп еллык эшчәнлек раслап тора. “Мәркәзебез Казан”, дип яратып, хөрмәт итеп әйтәбез.
Төмән өлкәсе татарлары Татарстан Республикасында яшәүчеләрне 100 еллык олы юбилейлары белән ихластан тәбриклиләр. Экономик, социаль, мәгариф, сәламәтлек саклау, спорт өлкәсендә ирешкән уңышларына куаналар...
Казан-Төмән арасын 1989-2010 елларда шактый күп таптадым. 1977 елны себер татарлары халык музыкасын җыеп тәмамлагач, мин Тел, әдәбият һәм тарих институтыннан киттем. 1980 елдан пенсиягә киткәнче – 2010 елга кадәр мәдәният министрлыгының Республика халык иҗаты фәнни-методик үзәгендә эшләдем. Миңа чит өлкәләр белән эшләү бүлеген тапшырдылар. Ягъни, Татарстаннан читтәге татар мәдәният үзәкләре, милли-мәдәни автономияләр, халык ансамбльләре, үзешчән сәнгать коллективлары һәм клуб-китапханә хезмәткәрләренә мәдәният өлкәсендә практик һәм методик ярдәм күрсәтү иде бурычым.
Хәтеремдә, 1990 елның сентябрендә...
35 ел Ялутор районы, Исәт урта мәктәбендә укучыларга рус теле һәм әдәбияты дәресләреннән төпле белем биргән тыл һәм хезмәт ветераны, авылдашларының хөрмәтен яулаган яхшы күңелле, тормышка гел позитив карашта булган Рәшидә Сәгатәтдин кызы Калиева бу көннәрдә үзенең 90 яшьлек юбилеен каршылады.
Рәшидә Сәгатәтдин кызы тумышы белән Тубыл районы, Сүкләм авылыннан. Балачагы шул чор балаларыныкыннан бер дә аерылмый. Тик әнисенең уңганлыгы, тырышлыгы аркасында ачлык-җитешсезлекләрне җиңелрәк кичерәләр. Бөек Ватан сугышы башлангач, фронтка әтисе белән абыйсын озаткан кайгылы көннәрне ул бүген дә...
Вагай районының ерак сазлыклар арасында урнашкан Биек авылында күп балалы Ариповлар гаиләсе яши. Авылга кунакка килгән саен, бу гаиләнең эшчәнлегенә, тормышны яхшы якка үзгәртер өчен тырышуларына карап, чын күңелдән сокланам. Шуңа алар турында газетага язарга булдым.
Мәдинә Зиннәтулла кызы белән Тельман Арип улы Ариповлар 5 бала – Фәрит, Әйтмөхәммәт, Абу-Умар, Мөслимә, Аишәне тәрбияләп, 22 ел пар канат булып, бәхетле гомер итәләр. Алар ислам дине кануннарына таянып яшиләр, һәр иртә алар йортында намаз белән башлана. Тельман Арип улының махсус дини белеме булмаса да, балачагыннан ул үз теләге...
Исәт районында, Ингала елгасы янында татар Югары Егәнле авылы урнашкан. Бу авылда Ачилә Сәид кызы Ихсанова яши. Ул 30 елга якын гомерен клуб эшенә биргән һәм халык традицияләренең төп саклаучысы да булып тора. Зирәклек бер буыннан икенче буынга тапшырыла. Без төрле һөнәрләрне, халык җырларын, уен-көлкеле уеннарны да хәтерлибез. Ачилә Сәид кызы авылдашларыбызның талантларын һәм сәләтләрен белә. Хәзер ул лаеклы ялда, әмма һөнәре белән аерылырга җыенмый.
Ветераннар оешмасы составында «Миләшләр» хоры оештырды, “Дуслык күпере”, “Таң йолдызы», Сабантуйлар, шулай ук район күләмендәге...
Миңсылу Галеева 1940 нчы елда Аслана авылында, җәйнең иң матур чагында, урманда каен җиләге өлгергән көннәрдә туа. Гаиләдә алар дүрт бала була: ике олы абыйсы Исламетдин белән Имаметдин, аннары Минзифа апасы һәм иң кечеләре Миңсылу була. 1941 елда әтиләре фронтка китә, аннан абыйларын да бер-бер артлы сугышка озаталар. Бәхеткә, абыйлары яу кырыннан исән-сау кайтып төшәләр, ә әтисенең “кара кәгазе” килә. Анда: “Баһаветдин Исмәгыйлев 1942 елда Ленинград өлкәсенең Пущино шәһәрен саклаганда һәлак булды”, - дип язылган була. Миңсылу Баһаветдин кызы, әлбәттә, әтисен хәтерләми. Ул да күп кенә яшьтәшләре кебек...
Түбән Тәүде районы, Киндерледә яшәүче тыл хезмәтчәне Мингаян Хантимер кызы Заһидуллина авылда иң өлкән кеше. Быел аңа апрель аенда 94 яшь тулды. Гасырга якын гомер. Мингаян апа үзенчәлекле сыйфатка ия хатын-кыз, ул электән үк татар китаплары, журнал-газеталар укырга ярата. Галимулла Хәбибулла улы белән акыллы, тырыш ике ул, бер кыз үстергәннәр. Бүгенге көндә Мингаян апа кызы Шәмсегаян Галимулла кызы тәрбиясендә бәхетле картлык кичерә. Улы Рафил гаиләсе белән Киндерледә яши, әнисенең хәлен белергә еш киләләр. Улы Таһир Төмәндә тора, гаиләсе белән ял көннәрендә атна саен авылга кайта диярлек...
Бөек Ватан сугышы елларында этләр-санитарлар 700 мең яралы солдатны коткарган. Кешеләр белән янәшә төрле фронтларда нәселле һәм нәселсез 60 меңнән артык дүрт аяклы сугышчаннар сугышкан...
1941 елның 22 июнендә игълан ителгән гомуми мобилизация миллионлаган хәрби бурычны үтәргә тиеш ир-егетләргә, хатын-кызларга гына кагылмаган. Генераль штаб идарәсе хезмәт этчелек курсларын үтәргә яраклы этләрнең хуҗаларына хайваннарны армия карамагына китерергә куша.
Куркыныч җәй
Агрессорның беренче һөҗүмен үз өсләренә чик сакчылары ала...
(хикәя)
(Ахыры. Башы 29, 30 саннарда).
Ярдәме шул хәтле генә. Үсендерә бит әле җитмәсә: «Вәт, булдырасың, улым», – ди. Иске машина белән рәхәтләнде Булат. Шунда казына-казына детальләрне аерырга өйрәнде. Берсендә, кызыксынып, моторны сүтте хәтта. Оста читтә – шабашкада иде, орышмады. «Улым, хәзер ашыкмыйча гына, уйлап кына киредән җый», – диде. Җыйды малай. Озын Камил:
– Башлы син, улым. Алла кушса, киләчәктә зу-ур гына автосервис төзерсең, – дип мактаган иде, әнисе дөрләп кабынды:
– Ник баладан көләсең?! Юрама аңа әкият тормышы! Күрәсең бит, ул җанвалит! Аз сүзле иде...
(хикәя)
Бүген ул үз-үзен ике атнага эштән «азат итте». Кичтән үк урынбасарына күрсәтмәләр биреп калдырды. «Уң кулы» ышанычлы, тормыш дулкынын кораб кебек ярып йөзгән оешманы бу арада гына төпкә батырмас. Төштән соң авылдан әнисе килде. Чәй дә эчмичә, башта өч катлы коттеджның һәр почмагын җентекләп тикшерде.
– Улым, залга ничә кеше сыяр икән? Туй мәҗлесе шунда узадыр бит?
– Юк, әни, туй ресторанда үтә.
– Абау, улым! Өең нинди зур! Бүлмә өстенә бүлмә! Мин бай дигәч тә алай ук кыланмаска иде инде. Расхут бит ул.
– Акча эшлибез, әни...
