#БЫЛО-СТАЛО 

Газетага язылу 

Календарь 

Март 2024
Дш Сш Чш Пш Җом Шм Якш
26 27 28 29 1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31

Социаль челтәрләр 

vkodteleico

Электрон почта 

Мөрәҗәгать итү һәм котлаулар бирү өчен электрон адрес:
janartat@inbox.ru,
телефон:
8 (3452) 69-57-60.

Как доехать до нас 

Добраться до нас можно на автобусах маршрута:
6, 32, 34, 37, 48,  51, 65, 69, 77, 78, 135к, 135м
(остановка «Автоколонна №-1228», «Школа №-39»)

ул. Шишкова, 6, 2 этаж

Яндекс. Карта

Материалы

Табылдык

последние и лучшие новости искусства в мире

(Ахыры. Башы 5 нче санда)

Бик нык тырыша торгач:

– Чүп савытыннан, – диде.

Каян килә яхшылык? Әлбәттә, йөрәк түреннән. Әлеге кеше, бер мәкерле уйсыз, нарасыйны үлемнән саклап калган. Ә кыяфәтенә карап, бу кеше кемгәдер, аеруча чит балага яшәү бүләк итәр, дип кем уйлаган? Мин бит аны чак кына куып чыгармадым. Бу уйларымнан аерылып, телефон янына килдем. Номер җыйганда да, йөрәгем әллә ничек сулкылдап куйды. «Ашыгыч ярдәм»дә трубканы тиз алдылар.

– Алло, – дидем үз тавышымны үзем танымыйча. – Милиция бүлегендә салкында өшегән бер кеше һәм атналык сабый бала бар.

– Адресыгыз? – диде трубкадагы хатын-кыз салкын гына, гүя гадәттән тыш берни булмаган.

Мин, ачуымны тыеп, адресны әйттем һәм, шапылдатып, телефонны куйдым. Сәгать төнге ике җитә. Өстәл астында Рекс йоклап ята, почмакта минем һәр адымымны күзәтеп, ят кеше утыра.

Ул инде бераз җылынды. Кулыма алган баланы сырма өстенә кире куйдым да сүгенеп алдым:

– Кайда йөри инде бу врачлар? – дидем мин.

Почмактан тавыш ишетелде:

– Кайгырма, тиздән килеп җитәрләр.

Аның тынычлыгы шаккатырды мине. Ул, үз гомерен уйламыйча, кеше тормышын коткарганын аңламый да кебек, аның өчен гадәти вакыйга булып тоела бугай. Аның җылынганына шатландым, чөнки бу вакыйганы минем тулысынча ишетәсе килде. Беркетмә кәгазен алып, язган кыяфәт ясадым.

– Ничек, кайда, кайчан? Сөйлә!

– Мин гадәттәге сукмагымнан – чүп савытлары яныннан барам. Шулчак колагыма елаган сыман тавыш ишетелде. Мәче чыга алмый ятамы әллә дип, карыйсы иттем. Күп алар анда. Карыйм, зур чүп савытындагы кәгазь тартмада бала ята. Мин югалып калдым. Өстемдәге сырманы салып төрдем дә монда килдем…

– Кайда булды бу хәл? – дип бүлдердем мин аны.

– Урман янындагы йортларны беләсезме?

– Әйе.

– Менә шунда.

Минем күзләрем шар булды, чынлап әйтәм.

– Ул бит – ике чакрымлап ераклыкта.

– Бардыр, – дип, минем сүзләрне раслады сукбай.

– Шуннан алып килдеңме? – дип гаҗәпләнеп сорадым.

– Нигә?! Калдырып китеп булмый бит инде. Кеше булырга туган бит.

Мин тынып калдым. Ни әйтергә, ничек рәхмәтләрне белдерергә? Белмәдем… Күзләрем бу кешенең кызарып, кабарып чыккан аякларына төште.

– Аяк киемең кайда соң синең?

– Кар өеме аша үткәндә төшеп калды бугай. Эзләп торырга җай булмады, – диде ул, сабыйга яратып карап.

– Каһәр суккан, кайда соң алар? – дидем мин, «ашыгыч ярдәм» машинасын искә төшереп.

Рекс, йокысыннан уянып, аның янына килеп терәлеп үк утырды. Минем дә кочаклап, нык итеп кочаклап аласы килә башлады аны. Ләкин тыелып калдым. Чәй кайнаттым. Ул, ашыкмыйча, әкрен генә эчте. Рәхмәтен дә чын күңелдән, без ишетергә ияләшкән дежур вариантта түгел, сирәк яңгырашта әйтте. Карашымны әле сабыйга, әле аның коткаручысына күчереп, байтак карап тордым.

– «Ашыгыч ярдәм» чакырдыгызмы? – дип, ике кеше эчкә үтте.

– Бигрәк ашыгыч үзегез. Сезнең тизлегегезгә сокланып кына була, – дия-дия, каршы алдым.

– Ярар инде, бәйрәм бит, ачуланма, – диде зәңгәр куртка кигән врач.

Мин түземлегемне югалттым. Якасыннан тотып, аны стенага терәдем.

– Бәйрәм? Монда кешеләр үлемнән чак котылу алдында, ә сез – «бәйрәм…» дип, йөзенә кычкырдым. Ләкин үземне тиз кулга алдым.

– Кайда, күрсәт яралыларны, – диде врач, гафу үтенгән сыман.

Мин аларга булган вакыйганы ике-өч җөмлә белән генә аңлатып бирдем.

Алар бик игътибар белән тыңлаган кыяфәт ясап:

– Аңлашылды, – диделәр.

Чынында, үзләре берни аңламадылар. Бу сукбайның бөеклеген төшендерә алмадым. Шунысы кызганыч иде минем өчен. Ә аның үзен бу мәсьәлә бөтенләй борчымый иде бугай. Ул тып-тын утыруын белде, чын геройның бернигә дә исе китмәде.

– Хәзер баланы кая илтәсез? – дип сорадым мин.

– Балалар йортына. Башта больницада тикшерү үтәр, – дип, төгәл һәм кыска җавап кайтарды кечкенә буйлы врач.

Баланы алып чыгып киттеләр. Озак та үтмәде, врач әйләнеп керде. Ул сукбай янына кырыена килеп, башта аны тикшерде, аннары кулыннан тартып торгызды. Мин түзмәдем, яннарына килеп:

– Күрмисезмени? Носилка алып керегез, аяклары өшегән бит, – дип сүз каттым.

– Кысылмагыз! – дигән җавап яңгырады.

– Алып кер, дим мин сиңа!

Минем һәр сүзне өзеп әйтүем куркыттымы, әллә башка чара калмагангамы, ул тиз генә чыгып керде.

– Кирәкми иде, тавышланышмагыз, – диде носилкадагы, миңа текәлеп карап.

Аларны озатып кергәндә, Рексның да өтәләнеп чабып йөрүен искәрдем. Мин хәлдән таеп, урындыкка аудым. Юк, физик көчем югалмады, рухи көчемне югалттым. Эмоциональ шок булды миңа.

– Менә, Рекс, – дидем мин, эткә карап, – яшисең син шулай дөньяда, берни күрмичә, ә яныңда күренмичә, беленмичә, шундый батырлар яши. Алар бернигә өметләнми ярдәм итәргә сәләтле. Башкаларның тормышын кайгырталар. Ә аларны хәтта белмиләр. Кызганыч, бик кызганыч… Җае чыккан һәрбер урында үзен мактап яшәүче эгоистлар күпме… Бик кызганыч!

Рекска карап алдым. Ул минем аяк астында йоклый иде инде. Тышта җил тынды. Хәтта җылы булып китте… Җанга.

Иртән төнге кунагым Рексны – яңа дустымны – өйгә кайтардым да хастаханәгә чаптым. Бала исән, төнне тыныч чыккан. Күңелемдә аны үземә алу теләге уянды. Бала шатлыгыннан, сукбай турында бөтенләй онытканмын. Күрешәсем, ныклап танышасым, гафу үтенәсемне күз алдыма китереп, хастаханә коридоры буйлап киттем. Каршыга очраган табибтан:

– Кичә милиция бүлегеннән өшегән кешене алып киткәннәр иде, кайда икән ул? – дип сорадым.

Врач тирән итеп сулыш алды да кулларын артка яшерде.

– Өшүе нык дәрәҗәдә иде.

– Ничәнче палатада дип сорадым, өшүен үзем дә күрдем мин. Документлары булмаганлыктан куып чыгармагансыздыр бит?

– Юк, – диде врач. – Таң атканда үлде.

Мин бу сүзләрне көтмәгән идем. Кеше гомерен коткарып калган өчен, ул күкнең үзеннән хуплау алыр кебек иде. Бер сүз дә әйтмичә, ишеккә таба юнәлдем. Кулларым, көзге кырауда калып өшегән кәбестә яфраклары кебек, асылынып төште. Аякларымны өстерәп барганга, хастаханәдә булган бар кеше миңа игътибар итте. Тизрәк моннан югалыр өчен, йөгереп диярлек чыгып киттем.

Өйдә бикләндем дә кичкә кадәр чыкмадым. Рекс, мине юатырга теләгән сыман, сыпырынып йөрде. Кич белән больницага кире бардым. Урам караңгы, аяк астында җепшек кар шыгырдый. Юл буенча «Мин шулай булдыра алган булыр идемме?» дигән уй бораулады. Төгәл җавап таба алмаудан үртәлдем.

Хастаханәдә сукбай турында кабат белештем, күмү мәшәкатен үз өстемә алдым. Нишләптер, аны иң нык белүче миндер кебек тоелды. Иртән зиратка килгәндә, каберне казып бетереп яталар иде. Әзер булу белән, мәетне тиз-тиз күмеп тә куйдылар.

– Ә сез беләсезме… – дип, сүз әйтергә җыендым, әмма тукталдым.

Зиратта мин һәм кабер казучылардан башка беркем дә юк иде. Алар да кузгалдылар. Хәтта күктә каргалар да очмый. Минем бу кеше турында бар дөньяга кычкырасы килде, әмма ишетмәсләр, дөресрәге, ишетергә теләмәсләр дип курыктым. Кабер кырыеннан аерылып китә алмыйча тордым. Ә табылдык бала кайчан да булса үзенең коткаручысын беләчәкме? Һичшиксез, беләчәк, миннән беләчәк.

Баланы миңа тәрбиягә, әлбәттә, бирмәделәр. Ләкин әлеге көнгә кадәр мин аның янына йөрим. Бераз үскәч, бергә сукбай кабере янына барырбыз. Ул безгә шат булыр. Тормыш дәвам итә. Беркем дә сукбай турында белмәячәк, аның яшәвен сизмәгәндәй, аның үлемен дә сизмәячәкләр. Әмма ул матур үлем белән китте. Тормыш төбендә булса да, Кеше булып кала белде. Яшәешнең бөек сере менә шундадыр инде ул. Күрә алганнарга җайны дөнья үзе чыгара икән.

Ильяс БАРФҮОВ.

Качественная укладка линолеума или как сделать правильно прикатку линолиума
#fc3424 #5835a1 #1975f2 #2fc86b #fbeac9 #eef8239 #241013141836