Мөрәҗәгать итү һәм котлаулар бирү өчен электрон адрес:
janartat@inbox.ru,
телефон:
8 (3452) 69-57-60.
Добраться до нас можно на автобусах маршрута:
6, 32, 34, 37, 48, 51, 65, 69, 77, 78, 135к, 135м
(остановка «Автоколонна №-1228», «Школа №-39»)
ул. Шишкова, 6, 2 этаж
Тубыл шәһәренең себер-татар мәдәният үзәгендә “Ак калфак” татар хатын-кызлары иҗтимагый оешмасы узып баручы елга йомгак ясау утырышын үткәрде. Чарада оешма рәисе Айсылу Әптелмән кызы Юнысова “Ак калфак”ның эшчәнлегенә бәя бирде, үткәрелгән бәйгеләрне, мәдәни чараларны искә алып, алга планнары белән таныштырды.
“Узган ел вакыйгаларга, мәдәни чараларга бай булды. 15 нче мәктәп укучылары РФнең атказанган укытучысы Рәшидә апа Бакиева белән очрашу, бөек шагыйребез Г.Тукайның әсәрләре буенча рәсемнәр бәйгесен, шигырьләр бәйрәмен үткәрүләр, шәһәрнең балигъ булмаганнар өчен социаль реабилитация үзәгендә балалар өчен...
Күркәләрнең туган ягы җылы яклар булса да, аларны дөрес тәрбияләгәндә салкынга да бик чыдамнар. Күркәләрнең иң зур “дошманы” — үтәли җил һәм һаваның артык дымлы булуы.
Кышкы салкыннар әлеге йорт кошлары өчен әллә ни куркыныч түгел. Әмма канатлы кошлар асралган бинада һава температурасы 2-3 градустан салкын булмаска тиеш. Күркәләрне җиргә коры салам түшәлгән бинада асрарга киңәш ителә.
Кыш айларында күркәне тәүлегенә өч тапкыр ашатырга кирәк. Аларның төп рационы — суда бераз җебетелгән ашлык катнашмасы. Ул җылылыгы 40-50 градустан артмаган сөткә бутап эшләнсә, аеруча файдалы...
“ПРОДО Төмән бройлеры” акционерлык җәмгыяте кошчылык фабрикасында күп еллар дәвамында Раузилә Рәхимбакиева, Абилә Рәхимова һәм Светлана Гарифуллина эшли. Алар - бертуганнар. Барысының да эш стажын кушсаң – 92 ел тәшкил итә.
“ПРОДО Төмән бройлеры” кошчылык фабрикасы Төмән өлкәсендә генә түгел, барлык Россия халкына да таныштыр дип уйлыйм. Соңгы елларда ул зур тизлек белән үсә башлады. Анда җиһазлар яңартылды, эш шартлары күпкә яхшырды. Анда кош итеннән төрле төрдәге продукция җитештерелә.
Бүген “ПРОДО Төмән бройлеры” - өлкә базарында лидер һәм “Кош” категориясендә Урал төбәгенең ТОП...
Төмән дәүләт университеты профессоры Хәнисә Алишина хезмәтләренә багышланган биобиблиографик күрсәткеч дөнья күрде. Аның беренчесе 2013 елда чыккан иде.
Төзүчесе: Анна Долгалева, редакторлары: Александр Еманов, Наталья Лабунец.
Тәкъдим ителә торган басма биобиблиографик күрсәткечләрнең “Университет шәхесләре. Профессорлар” яңа сериясендә чыга.
Алар Төмән дәүләт университетының әйдәп баручы галимнәренә багышлана.Сериянең өченче чыгарылышы тюрколог-галим, филология фәннәре докторы, профессор, Төмән дәүләт университетының мактаулы ветераны Хәнисә Чәүдәт кызының төп эшләре исемлеген...
Кышлаучы кошларга ярдәм итү өчен аларны кыш дәвамында даими ашатырга кирәк. Безнең балалар бакчасында «Канатлы дусларыбызга ярдәм итик» дигән экологик акция үткәрелде. Акциянең максаты - балаларның ата-аналары белән берлектә җимлекләр ясау, аларны балалар бакчасы территориясендә урнаштыру, кошларны күзәтү һәм ашату, шул рәвешле, балаларда бөтен тереклеккә мәхәббәт, үзләренең «кечкенә кошчыклары» өчен җаваплылык һәм кайгыртучанлык тәрбияләү.
Балалар җимлекләр ясауда актив катнаштылар. Табигатьтә үткәрелгән вакыт алар өчен кечкенә бәйрәм булды.
Җимлекләр ясаганнары өчен...
Салават Аллаяров әле бик яшь булса да, тубыллыларга яхшы таныш егет. Себер татар мәдәният үзәгендә ул төрле яшьтәге тубыллылар өчен мавыктыргыч, кызыклы, күңелле чаралар оештырып үткәрә. Салават алып барган бәйрәмнәрне, яшьләр, укучылар, кече яшьтәге балалар танып-белү, күңел-ачу чараларын яраталар, теләп катнашалар. Иҗади эшен Салават Д.И.Менделеев исемендәге Тубыл пединститутының куркынычсызлык, тормыш һәм физкультура укытучысы һөнәренә укыган чорында башлый.
Институтны кызыл диплом белән тәмамлап Мәскәү дәүләт педагогика университеты мәдәният факультетының магистратурасында укуын...
1931 елның 15 декабрендә Яңа Кәешкүл авылында эшчеләр гаиләсендә безнең әни – Фәүзия Хөсәен кызы Хәмитова туа. Сугыш елларында балачагы авыр эштә үтә, чөнки бик иртән әтисез кала. Ул вакытта башка бик күп балалар да әниләренең уң кулы булалар, әти-абыйлар сугышта – илне саклыйлар. Бөтен кешегә уку бәхете дә эләкми. Әмма әни 7 сыйныфны «4» һәм «5» кә тәмамлый һәм Тубыл педагогия училищесына укырга керә. Тик ялга кайткан студент кызны әбием укырга җибәрми. Әни колхозга эшкә урнаша. Басуда, урманда, балык тотуда, фермада – кая җибәрәләр, ул шунда бара.
Кияүгә чыга, 10 бала тәрбияләп үстерәләр: 8 ул...
Әниләр көненә багышлап Түбән Тәүде районы, Киндерле авылы мәдәният йортында “Әни - бөек исем” дигән концерт куелды. Без шушы чара турында мәдәният йорты директоры Светлана Серебрянскаядан сораштык.
- Әниләрне ярату, хөрмәт итү йөзеннән концертны татар телендә үткәрдек. Чараның инициаторы мәктәп директоры Мөнирә Калиева булды.
Бөтен пандемия таләпләре үтәлде: кешеләрне концертка битлекләрдә, дистанция саклап, антисептиклар кулланып, QR-код, шифаханәдән алынган справка буенча керттек. Бала-чаганы исәпләмәгәндә, барлыгы 50 билет сатылды. Тамашачылар Киндерледән генә булмады, концертны карарга...
Тутырманы сыер итеннән яки терлек үпкә-бавыры һәм йөрәгеннән ясыйлар. Иткә төрле ярма (дөге, тары, карабодай яки солы ярмасы), башлы суган, йомырка, тоз, борыч, сөт яисә шулпа кушалар.
Әйтеп кителгән азыкларны эшкәртеп, сарык, сыер һәм ат эчәгенә тутыралар. Тутырма өчен эчәкнең эчен тышка әйләндереп бик яхшылап юалар да пычак белән кырып чистарталар (кыш көне кар өстендә таптарга була), аннары юып, баш-башларын бәйләп, сул ягын әйләндереп, эченә әзер ит белән ярма тутыралар.
Сыер ите белән дөге тутырмасы
Симез сыер итенең сөяксез...
Адәм баласы гамәл дәфтәренә язылганны күрә. 1987 елда мин әле диннән ераграк егет идем. Ул вакытта минем Себер якларына китеп, укытучы булып эшләү гамәл дәфтәренә язылганлыгын башыма да китермәдем. Ә бу якларга килеп чыгуга Төмән өлкәсенең Төмән районы, Акъяр авылында мәктәп директоры булып эшләүче Хатыйп Хәбибуллин һәм аның хәләл җефете Люция апа сәбәпче булдылар.
Без, Казан дәүләт университетының татар теле һәм әдәбияты бүлеге студентлары, җәй көне бу якларга диалектологик экспедициягә чыккан идек. Юлыбыз Акъяр авылы аша да узды. Дөресрәге, без бу авылда бер генә көн булырга...
Себер татар халкының легендар тел белгече, педагогик хезмәт ветераны, РСФСРның халык мәгарифе отличнигы, публицист - язучы, Россия Федерациясе һәм Татарстан журналистлар союзы әгъзасы, Каюм Насыйри исемендәге премия лауреаты, Себер иленең зур патриоты, күренекле педагог һәм мәгърифәтче Гарифуллин Бәдретдин Гарифулла улының кызы Люция Хәбибуллина Төмән районы, Акъяр авылында яши. 44 ел дәверендә Люция апа Акъяр мәктәбендә татар теле һәм әдәбияты дәресләрен укыта. Люция Бәдретдин кызы иң беренче булып себер татар халкының мәгарифен, себер-татар халык фольклорын, Төмән өлкәсе язучылар...
Хәмидә Кәлимуллина (Чәләлова) Ялутор районы, Аслана авылында 1941 елның 3 декабрендә туа. Бөек Ватан сугышы башлангач, әтисе Идрис Шакир улы илебезне сакларга киткәндә, Хәмидә әле әнисе Фатиганың карынында була. Әтисенең соңгы хаты Сталинград өлкәсеннән килә. Хатында ул: «Кызым туса - Бүләк, егет туса - Мираз дип кушырсыз», - ди. Ләкин туганнары аның васыятен үтәмиләр, әгәр сугыштан кайта алмаса, кушкан исемен әйтсәк, йөрәк әрнер дип Хәмидә исемен бирәләр. Явыз сугыш китергән кайгылар белән Хәмидә, апасы Зәйтүнә, абыйлары Ислам, Мөхәммәт ятим үсәләр.
17 яшь тулгач, Ислам да сугышка китә hәм...
27 ноябрь көнне Төмән шәһәренең татар мәдәният үзәгендә, инде традицион булган, тугызынчы тапкыр себер татар теле көненә багышланган «Себер татарларының телен, мәдәниятен, гореф-гадәтләрен саклау һәм үстерү» темасына чара түгәрәк өстәл формасында узды.
Чарада чакырылган кунаклар арасында милләтләр эшләре буенча өлкә комитеты рәисе Владислав Чернов, өлкә татар милли-мәдәни автономиясе советы рәисе Ләйсән Хөрмәтуллина, тарихчылар, мәдәниятчеләр, җәмәгать эшлеклеләре, матбугат вәкилләре катнаштылар.
Бәйрәм Төмән өлкәсе хөкүмәте, Төмән шәһәре администрациясе, Думасы ярдәме белән оештырылды...
Җанисәп алу тәмамланды, хәзер тикшерү, нәтиҗәләр ясау эшләре дәвам итә. Бу чараны оештыручы Росстат белдерүенчә, беренче нәтиҗәләр 2022 нче елның январенда игълан ителәчәк. Аннары әкренләп башка мәгълүматлар өстәләчәк. Ә күпләрне кызыксындырган милләтләр турында мәгълүмат 2022 елның октябрендә көтелә. Җанисәп нәтиҗәләре нигезендә төбәкләр һәм аерым торак пунктлар турында демографик, социаль һәм икъдисади белешмәләр, төрле төбәкләрдә яшәүче халыкның тормыш шартлары турында мәгълүматлар тупланып гомумиләштереләчәк. Пандемия сәбәпле берничә тапкыр кичектерелгән чара барыбер илебездә коронавирусның чиктән...
“Кеше тәрбияләү” Бөтенроссия педагогик хезмәткәрләр конкурсында Төмән районы, Якин исемендәге Шыкча урта мәктәбе укытучысы Гүзәл Зәйнуллина катнаша.
Конкурс Россия Федерациясенең рухи-әхлакый кыйммәтләре, тарихи һәм милли-мәдәни традицияләре нигезендә гармонияле үсеш алган һәм социаль җаваплы шәхес тәрбияләү буенча инновацион педагогик тәҗрибәнең яңа формаларын, практикасын ачыклауга һәм трансляцияләүгә юнәлтелгән.
Бөтенроссия конкурсының беренче этабы 20 октябрьдә тәмамланды. Анда илнең 85 регионыннан дүрт меңнән артык кеше катнашты. Төмән районын «Балачак навигаторлары» номинациясендә Гүзәл...
