Мөрәҗәгать итү һәм котлаулар бирү өчен электрон адрес:
janartat@inbox.ru,
телефон:
8 (3452) 69-57-60.
Добраться до нас можно на автобусах маршрута:
6, 32, 34, 37, 48, 51, 65, 69, 77, 78, 135к, 135м
(остановка «Автоколонна №-1228», «Школа №-39»)
ул. Шишкова, 6, 2 этаж
Сугыш чоры баласы, безнең дустыбыз, курсташыбыз, коллегабыз Бибиниса Хәбибуллина язгы кояш җылысы күңелне юаткан көннәрнең бер мизгелендә, 19 майда Усть-Ишим районының Олы Бүрән авылында дөньяга килә. Әнисе Бибисайра апа бөтен гомерен колхозда эшләп үткәрә. Әтисе Әбделәхәт Гафуров мәктәп тәмамлап, районда атеистлар бүлеге белән җитәкчелек итә, сугыш башлангач, сугышка чакырылачак яшьтәгеләр укып сугышка китә.
Бибиниса 4 классны авыл мәктәбендә укып, аннан 12 чакрым җәяү районга җидееллык мәктәпкә йөри. 1952 елда Тубылда татар педучилищесына укырга керә, аннары Тубыл пединститутында рус-татар бүлегендә...
Вагай районы, Икенче Вагай урта гомуми белем бирү мәктәбенең башлангыч сыйныфлар укытучысы Галия Хәмидулла кызы Котайгулова (Назыйрова) 26 мартта 85 яшен каршы ала.
Ул тәҗрибәле, зур белем туплаган һәм чын-чынлап укучыларның укыту процессына иҗади карашлы, рухи җылы мөнәсәбәттәге педагоглар рәтенә керә. Укытучылык хезмәтенә 36 ел гомерен багышлый.
Галия Котайгулова Тубыл районы, Тубылтора авылында туа. Тубыл педагогика училищесын тәмамлаганнан соң, 1956 елда Вагай районына эшкә кайта, аны Иштәк башлангыч мәктәбенең укытучысы итеп билгелиләр. 1957 елда Икенче Вагай урта мәктәбендә педагогик...
Вагай районының ерак бер читендәге Казанлы авылында Ватутовлар гаиләсе гөрләтеп тормыш алып бара. Гаилә башлыгы Шәвәли Али улы март аенда 60 яшьлек юбилеен каршы алды. 60 яшь ул ир кеше өчен хезмәт чорын йомгаклау мәле, зур түгәрәк дата иде. Тик ил җитәкчеләренең пенсия яшен арттырулары бу гомер буе көтеп алган көнне берничә елга кичектерде. Алай да Шәвәли Ватутовның хезмәт юлларын барлап китик әле.
Казанлы урта мәктәбен тәмамлаган яшь егет 45нче Дубровное урта һөнәри техник училищесына укырга керә. Анда 3 класслы тракторчы-машинист һөнәрен үзләштереп, 1978 елда “Зеленогорский” совхозына эшкә...
Индәр авылында яшәүче Саймә Вәли кызы Маняпова 1946 елның 22 мартында Сәлимә Тимеркәй кызы белән Вәли Әйтмөхәммәт улы Вәлитовлар гаиләсендә икенче бала булып туа. Зур абыйсы - Әйтмөхәммәт, энекәше - Мөхәммәтгали.
Әти-әниләре колхозда эшлиләр, 1941 елны сугыш башлангач, әтиләре сугышка китә. 1945 елда җиңү яулап, гаиләсенә исән-имин йөреп кайта. Әнисе колхозда эшләп кала. Абыйсы Әйтмөхәммәт җиде сыйныфтан соң, колхозга эшкә керә. Саимә апа кече энекәшенә күз-колак булып, өйдә утыра.
Авылда дүртенче сыйныфны тәмамлап, Саимә апа кызлар белән Бигәтен авылына белемен дәвам итәргә юл тота. Анда...
Галәм ул, иксез-чиксез океан. Менә шуның дулкынында Ходай ярдәме һәм ризалыгы белән гасырлар буе бик күп планеталар, алар арасында безнең үзе кечкенә, үзе бик зур Җир шарыбыз – җир анабыз. Адәм баласының гомере гамәл исәбендә, бары тик бер мизгел. Без бу дөньяда кунакта гына. Шул исәптән бар нәрсә белән кызыксыну килеп чыга. Дөрес, өйдә генә утырып, телевизор аша карап илләрне күреп була. Ләкин үз күзләрең белән күрүне бер нәрсә дә алыштырмый. Күрәсе, беләсе килү кешене юлга чыгара.
Ходаема тапшырып, ниятләнеп китәбез. Безнең төркемгә илебезнең кайбер почмакларында булырга насыйп...
Безнең әби - Клара Хисам кызы Галимова Ялутор районының Калмаклар авылында авыр 1941 елда, сугыш башланырга өч ай кала дөньяга килә. Ә быел 12 мартта ул үзенең 80 яшьлек юбилеен билгеләп үтте.
Әбиемнең әтисе мактаулы кеше булган, укытучы булып эшләгән, әнисе колхозда хезмәт иткән. Гаиләдә алар өч бала - олылары Рафаэль һәм ике кыз - Наҗия белән Галия (Клара) үсәләр. Әнисе иренә әйтмичә, документка Галиянең исемен Клара дип яздыра. Әмма әтисе аңа Галия дип эндәшә.
Менә шулай әби документлар буенча Клара булса, якыннары өчен Галия булып кала. Сугыш башлангач, әбиемнең әтисе фронтка алына һәм ул...
Укытучы... Кем генә, кайда гына яшәсә дә, нинди һөнәр иясе булса да, аның тиешле һөнәргә юл күрсәтүче яраткан беренче укытучысы күңел түрендә мәңге саклана. Гөлҗиһан Якуб кызы Закирова Вагай районы, Юрмы мәктәбендә 35 ел намус белән рус теле һәм әдәбиятын укыта. Ул мәгариф министрлыгы отличнигы, аның исеме Вагай районы Мактау китабына кертелгән, хезмәт ветераны.
Гөлҗиһан педагогик хезмәтен Вагай районы мәктәпләрендә башлый, ике елдан соң тормыш иптәше Закир Закиров белән Юрмы мәктәбенә киләләр. Рус теле укытучысы буларак, Гөлҗиһан фәнен яхшы үзләштерсеннәр өчен дәресләрен заман...
Кышкы салкын 12 февраль көнне Фатыйма апа белән Әбдүк абый Фәтхуллиннар гаиләсендә, зарыгып көткән малай урынына икенче бала – кыз дөньяга аваз сала. Кызчыкка Майнур дип исем кушалар.
Дүрт баласын калдырып, яшьли, Фатыйма апа каты авырып, бакыйга күчә. Барлык авырлык Майнур өстенә кала. 7 яшьлек кыз бер ярым яшьлек энесен көне-төне үзе карый: сөт юк, ашарга булмаган вакытта, кара каты икмәкне суга җебетеп, чүпрәккә урап, имезергә бирә; өйдәге барлык эшне кызчыкка эшләргә туры килә: кер, идән, табак-савыт юарга, ау ясарга, коедан су алып кайту, утын кертеп мич ягу, бу эшләрне ул тырышып...
Күп еллар өлкә газетабыз «Яңарыш»ны яздырам, кызыксынып һәр санын укып барам. Яңа елның дүртенче санында Нурия Гадиева язган “Апам кебек якын ул” дигән мәкалә мине балачак елларым узган Катангуй авылына алып кайтты. Мин сигез яшемә кадәр бу авылда яшәгән әбием Фазилә Маликовада тәрбияләндем. Бик еш әбиемдә кунакта да була идем. Рәйхан Риза кызы миннән дүрт яшькә олырак иде. Өйләребез бер ишек алдында булганга, бергә уйнап, аралашып үстек. Ул кече вакытында да бик ярдәмчел, аралашучан, оештыруга сәләтле, тырыш, җитез кыз иде.
Рәйхан ул вакытны мәктәптә укыган, ә без кечерәкләр. Өйдә...
Тубыл шәһәрендә яшәүче, мәктәп тарихын саклаучы, лаеклы ялдагы ветеран укытучы Гөлҗиһан Якуб кызы Закированың 18 февральдә юбилейлы туган көне – 80 яшь тула. Тумышы белән ул Тубыл районы, Өстамак авылыннан.
Сугыш чоры баласы булса да, Аллаһы Тәгалә ярдәме белән авырлыкларга карамастан, уку кирәклеген аңлап, 15 нче урта мәктәпне тәмамлап, Тубылда Д.И.Менделеев исемендәге педагогия институтына укырга керә. 1965 елда филология бүлеген тәмамлап, Вагай районында укытучы хезмәтен башлый. Нинди катлаулы юлга баруын аңлап атлый.
1957 елда Индәр мәктәбенә Тубыл педучилищесын тәмамлап...
Кыярны март азагында чәчәм. Ул күчереп утыртуны яратмый. Минем ысул тамырларга зыян китермичә күчерү мөмкинлеге бирә.
Кыяр “чүлмәк”ләрен ламинат астына җәя торган материалдан (подложка) ясыйм. Төзелеш кибетләреннән таба аласыз, аның белән суыткыч, кер юу машиналарын да төрәләр.
Подложканы 15 см киңлектә, 50 см озынлыктагы тасмаларга кисеп, маляр скотчы белән ябыштырырга (төпсез чүлмәк ясыйбыз). Мондый чүлмәкләрне аслыкка урнаштырырга туры киләчәк. Бу үлчәмдә ясаганда, ул бер тапкыр кулланыла торган тәлинкәләргә кую өчен таман булачак. Беренче мәлдә үсентегә зур савыт кирәкми, шуңа чүлмәкнең...
Каскара авылында яшәүчеләр (авылның иске өлешендә) уртак көч белән балалар өчен агачтан тау төзеделәр, яктырткычлар куйдылар, кардан Кыш бабай, Кар кызы һәм Яңа ел символы - Үгез сыннарын ясадылар, ә ачылу тантанасын Яңа ел алдыннан, 26 декабрь көнне, пылау, кайнар чәй һәм татлы ризыклар белән үткәрделәр.
Бәйрәм ачылышына 50гә якын бала һәм аларның әти-әниләре җыелды. Күп балалы гаиләләрдә тәрбияләнүче сабыйларга бүләкләр тапшырдылар.
Халык үз ишегалларын Яңа ел бәйрәмнәре алдыннан мөстәкыйль бизәргә ярата. Тик монда барлык кеше өчен дә актив ял итү урыны булдырырга уйлаганнар.
-...
Тархан авылында туганнарым Асия Тимергали кызы һәм Раил Абделхәер улы Шәяхмәтовлар матур тату гаилә корып яшиләр. Яшьлек еллары туган авылларында үтте, Асия апа Яркәү районы, Карбан авылында туып-үскән, Раил абый - Тарханда. Икесе дә бер сыйныфта укып, зурайгач, Асия апа, Тархан авылына клуб мөдире булып эшләргә килә. Озакламый Раил абыйга кияүгә чыга. 2 кыз - Венера белән Лениза һәм уллары Рамил туалар. Яшь вакытларыннан күп хайван тотканнар, бакчада бәрәңге утыртып, аны сатып, акча эшләгәннәр. Икесе дә нык тырыш. Бергәләп урманга җиләк-җимеш, гөмбә җыярга йөриләр.
Җәйге ялларында...
Мин туган еллардан бирле татар журналыннан алынган бер бит язма йөри. Исеме “Гайнелхәят чишмәсе,” авторы - Мәхмүт Әхмәтҗанов. Ул аны Татарстан халык язучысы Нәкый Исәнбәт сөйләве буенча язган. Журналның исеме дә, ничәнче ел икәне дә билгесез. Анда язылган тарихи мәгълүматлар күп. Мин чишмәләр турында гына язам. “Урал тавының күкрәгеннән биш чишмә ургылып агып торган сулары җәен салкын, кышын туңмаган. Нәкый Исәнбәтнең балалык еллары Нәсибаш авылында үткән. Чишмәләрнең берсен, шул авылда яшәгән Гайнелхәят мөгәллимәнең өй яныннан агып торганга, “Гайнелхәят чишмәсе” – дип әйткәннәр. Аның суын...
Россиядә туган телләрне саклауга һәм өйрәнүгә бердәм алым кирәк. Дәүләт Советында узган матбугат конференциясендә Дәүләт Думасы депутаты Илдар Гыйльметдинов журналистларга шундый фикер әйтте.
«Мин берничә тапкыр әйттем, туган телләрне саклау һәм өйрәнү өлкәсендә бердәм алым, гамәлләрнең комплекслы планы кирәк, — диде спикер. — Мәгариф, мәдәният, мәгълүмат технологияләре, башка юнәлешләрдә нәрсә эшләргә кирәклеге турында төгәл язылган булырга тиеш. Минемчә, без мондый документ әзерләүдә катнашачакбыз».
Гыйльметдинов сүзләренчә, татар федераль милли-мәдәни автономиясе тел...
